บทความโดย
ศาสตราจารย์ คลินิก เกียรติคุณ นพ.ธีรวิทย์ พันธุ์ชัยเพชร
ศัลยแพทย์โรคหัวใจและทรวงอก
เมื่อพูดถึงการรักษามะเร็งปอด หลายคนอาจคิดว่าต้องตัดปอดออกเป็นจำนวนมาก หรือแม้กระทั่งตัดทั้งข้าง แต่ในความเป็นจริง หากมะเร็งถูกตรวจพบในระยะเริ่มต้น แพทย์อาจเลือกใช้วิธีการ “ผ่าตัดรูปลิ่ม” (Wedge Resection) ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยสามารถรักษาปอดไว้ได้มากที่สุด
ลองนึกภาพว่าปอดเป็นเหมือนผ้าใบผืนใหญ่ หากมีรอยเปื้อนเล็กๆ เราก็แค่ตัดเฉพาะจุดนั้นออก แทนที่จะต้องตัดทั้งผืนไปโดยไม่จำเป็น
ผ่าตัดรูปลิ่ม (Wedge Resection) คืออะไร?
การผ่าตัดรูปลิ่มเป็นเทคนิคที่แพทย์จะตัดเอาเฉพาะส่วนของปอดที่มีเนื้องอกออก พร้อมกับขอบเนื้อปอดที่ปกติเล็กน้อยรอบๆ ก้อนมะเร็ง วิธีนี้ใช้เมื่อมะเร็งยังมีขนาดเล็ก และยังไม่แพร่กระจายไปต่อมน้ำเหลืองหรืออวัยวะอื่นๆ
ช่วยให้ผู้ป่วยรักษาปอดที่เหลือไว้ได้มากที่สุด และลดผลกระทบต่อการหายใจในระยะยาว
ผ่าตัดรูปลิ่ม เหมาะกับใคร?
- ผู้ป่วยมะเร็งปอดระยะเริ่มต้น โดยเฉพาะเนื้องอกที่มีขนาดเล็ก (มักต่ำกว่า 2 เซนติเมตร)
- ผู้ที่มีภาวะปอดเสื่อม เช่น โรคถุงลมโป่งพอง ที่ไม่สามารถผ่าตัดปอดออกมากเกินไปได้
- ผู้ที่มีสุขภาพร่างกายไม่แข็งแรงพอสำหรับการผ่าตัดใหญ่ เช่น ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีโรคประจำตัวหลายอย่าง
ขั้นตอนการผ่าตัด
เตรียมร่างกายก่อนผ่าตัด
- ตรวจสมรรถภาพปอดและสุขภาพโดยรวม
- อาจมีการงดอาหารและงดยาบางชนิดก่อนการผ่าตัด
กระบวนการผ่าตัด
- ใช้การดมยาสลบเพื่อให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกตัว
- ศัลยแพทย์ทำการเปิดปอดผ่านแผลเล็กๆ หรือใช้เทคนิค “ผ่าตัดส่องกล้อง” (VATS – Video-Assisted Thoracoscopic Surgery) ซึ่งช่วยลดการบาดเจ็บและทำให้ฟื้นตัวเร็วขึ้น
- ตัดก้อนมะเร็งออกพร้อมกับเนื้อปอดส่วนเล็กๆ ที่อยู่รอบๆ เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีเซลล์มะเร็งหลงเหลือ
- เย็บปิดปอดและใส่สายระบายเพื่อให้ปอดปรับตัวได้
อ่านเพิ่มเติม
VATS ผ่าตัดส่องกล้อง รักษามะเร็งปอดแผลเล็ก
การพักฟื้นหลังผ่าตัด
- ผู้ป่วยต้องอยู่โรงพยาบาลเพื่อเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อน
- อาจมีอาการเจ็บบริเวณแผล แต่สามารถบรรเทาได้ด้วยยา
- แนะนำให้ฝึกการหายใจและออกกำลังกายเบาๆ เพื่อให้ปอดที่เหลือทำงานได้ดีขึ้น
ข้อดีของการผ่าตัดรูปลิ่ม
- เก็บปอดไว้ได้มากขึ้น ลดผลกระทบต่อการหายใจ
- ฟื้นตัวเร็วกว่า การตัดปอดในปริมาณมาก
- ลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน โดยเฉพาะในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีโรคปอดเรื้อรัง
- เหมาะสำหรับมะเร็งระยะต้น ที่ยังไม่ลุกลามไปที่อื่น
สิ่งที่ต้องระวังหลังการผ่าตัด
- โอกาสกลับมาเป็นซ้ำ อาจสูงกว่าการตัดปอดออกมากกว่า หากเซลล์มะเร็งยังคงอยู่
- ต้องติดตามอาการอย่างใกล้ชิด แพทย์อาจแนะนำให้ทำ CT Scan เป็นระยะเพื่อตรวจหามะเร็งที่อาจกลับมา
- จำเป็นต้องดูแลปอดให้แข็งแรง โดยการงดสูบบุหรี่และออกกำลังกายเพื่อเพิ่มสมรรถภาพปอด
บทความที่เกี่ยวข้อง
- มะเร็งปอดเกิดจากอะไร รู้อาการแต่ละระยะ ก่อนลุกลาม
- ตรวจมะเร็งปอดด้วย Low Dose CT Scan ตรวจได้เลยไม่ต้องรอให้มีอาการ
- เคลียร์ชัดมะเร็งปอดแต่ละระยะ รักษาอย่างไร
- รักษามะเร็งปอดระยะต้น ด้วยการผ่าตัดกลีบปอด
FAQ: คำถามที่พบบ่อย
Q: การผ่าตัดรูปลิ่มแตกต่างจากการผ่าตัดตัดปอดอย่างไร?
A: การผ่าตัดรูปลิ่มจะตัดเฉพาะส่วนเล็กๆ ของปอดที่มีเนื้องอกออกเท่านั้น ในขณะที่การตัดปอดบางส่วนหรือทั้งข้าง จะมีผลต่อสมรรถภาพปอดมากกว่า
Q: การผ่าตัดรูปลิ่มสามารถหายขาดจากมะเร็งได้ไหม?
A: หากมะเร็งอยู่ในระยะเริ่มต้น และได้รับการผ่าตัดพร้อมติดตามอย่างใกล้ชิด โอกาสหายขาดสูงมาก
Q: ต้องพักฟื้นนานไหมหลังการผ่าตัด?
A: โดยทั่วไปพักในโรงพยาบาลไม่เกิน 5–7 วัน และสามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ภายใน 1–2 สัปดาห์
Q: ผ่าตัดส่องกล้องช่วยอย่างไร?
A: การผ่าตัดส่องกล้องช่วยลดการบาดเจ็บ ลดอาการปวด และฟื้นตัวเร็วกว่าแบบเปิดแผลใหญ่
ตรวจรักษามะเร็งปอดกับแพทย์เฉพาะทางได้ที่นี่
หากคุณหรือคนใกล้ชิดได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งปอด หรือมีความเสี่ยงสูงจากพฤติกรรมหรือสิ่งแวดล้อม อย่ารอให้โรคลุกลาม ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางด้านทรวงอก โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม บริการครบวงจร ตั้งแต่การวินิจฉัย ผ่าตัด ไปจนถึงการฟื้นฟู
ให้เราช่วยดูแลคุณตั้งแต่ก้าวแรกของการรักษา ด้วยเทคโนโลยีและทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในพื้นที่ใกล้บ้าน
ติดต่อขอคำปรึกษาได้ที่
รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
