บทความโดย
นพ.เรวัตร จงพิพิธพร
แพทย์เฉพาะทาง ศูนย์หัวใจวิชัยเวช
ลองจินตนาการว่าคุณหรือคนใกล้ตัวกำลังใช้ชีวิตตามปกติ แต่จู่ๆ ก็รู้สึก แน่นหน้าอก เหงื่อแตกเย็น หายใจติดขัด และเวียนหัวจนแทบทรงตัวไม่อยู่ อาการเหล่านี้อาจเป็น สัญญาณเตือนของ “หัวใจวาย” (Heart Attack หรือ Myocardial Infarction – MI) ซึ่งอาจเกิดขึ้นอย่างกะทันหันและอันตรายถึงชีวิต
ข่าวดีคือ ภาวะหัวใจวายสามารถป้องกันได้ หากเรารู้เท่าทัน สาเหตุ และ ปัจจัยเสี่ยง รวมถึงตรวจสุขภาพหัวใจอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะกับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
หัวใจวายเกิดขึ้นได้อย่างไร?
หัวใจวายเกิดจาก เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจไม่เพียงพอ ทำให้หัวใจขาดออกซิเจนและกล้ามเนื้อหัวใจเริ่มตายลงอย่างรวดเร็ว หากไม่ได้รับการรักษาในเวลาอันสั้น อาจนำไปสู่หัวใจล้มเหลวหรือเสียชีวิต
สาเหตุหลักมักมาจาก การตีบหรืออุดตันของหลอดเลือดหัวใจ (Coronary Artery) ซึ่งมักเกิดจากการสะสมของคราบไขมัน (Plaque) ภายในผนังหลอดเลือด เมื่อคราบไขมันแตกออก ร่างกายจะสร้างลิ่มเลือด (Blood Clot) มาปิดซ่อม แต่กลับไปอุดกั้นการไหลเวียนของเลือด ทำให้เกิดหัวใจวายอย่างเฉียบพลัน
สาเหตุหลักของหัวใจวาย
คราบไขมันสะสมในผนังหลอดเลือดหัวใจ ทำให้หลอดเลือดตีบแคบและการไหลเวียนเลือดลดลง
- ลิ่มเลือดอุดตัน
เมื่อคราบไขมันแตก เกล็ดเลือดจะเกาะตัวกันจนกลายเป็นลิ่มเลือด และไปอุดตันหลอดเลือดหัวใจทันที - หัวใจเต้นผิดจังหวะรุนแรง (Arrhythmia)
จังหวะหัวใจที่ผิดปกติอาจทำให้เลือดไหลเวียนไม่ดี จนกระทั่งเกิดหัวใจวาย - ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดชั่วคราว (Ischemia)
เกิดจากหลอดเลือดตีบหรือหดตัว ทำให้หัวใจได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ - หลอดเลือดหัวใจหดตัว (Coronary Spasm)
หลอดเลือดหัวใจบีบรัดตัวเองชั่วขณะ ทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจลดลง
ปัจจัยเสี่ยงของหัวใจวาย
ปัจจัยที่ควบคุมได้
- ความดันโลหิตสูง ทำให้ผนังหลอดเลือดเสียหายและตีบง่าย
- ไขมันในเลือดสูง สะสมเป็นคราบพลัคในผนังหลอดเลือด
- เบาหวาน ระดับน้ำตาลสูงทำให้หลอดเลือดเสื่อมเร็ว
- สูบบุหรี่ เพิ่มความเสี่ยงลิ่มเลือดและหลอดเลือดตีบ
- โรคอ้วน / น้ำหนักเกิน เพิ่มโอกาสเกิดความดันสูงและเบาหวาน
- ขาดการออกกำลังกาย ทำให้ระบบไหลเวียนเลือดแย่ลง
- กินอาหารไขมันสูง น้ำตาล และเกลือมากเกินไป
- ความเครียดเรื้อรัง ทำให้หัวใจเต้นเร็วและความดันสูง
- ดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ
ปัจจัยที่ควบคุมไม่ได้
- อายุ: ชาย >45 ปี, หญิง >55 ปี
- เพศ: ผู้ชายเสี่ยงสูงกว่า แต่ผู้หญิงเสี่ยงเพิ่มหลังหมดประจำเดือน
- กรรมพันธุ์: ครอบครัวมีประวัติโรคหัวใจ
- โรคประจำตัวบางชนิด: โรคไตเรื้อรัง, ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
วิธีป้องกันหัวใจวาย
- ปรับพฤติกรรมการกิน: ลดอาหารมัน น้ำตาล และเกลือ เลือกอาหารที่ดีต่อหัวใจ เช่น ปลา ผัก ผลไม้
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน 5 วัน/สัปดาห์
- เลิกบุหรี่และจำกัดแอลกอฮอล์
- จัดการความเครียด: ทำสมาธิหรือกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย
- ตรวจสุขภาพหัวใจเป็นประจำ: โดยเฉพาะผู้มีปัจจัยเสี่ยง
FAQ – คำถามที่พบบ่อย
Q: อาการเตือนหัวใจวายมีอะไรบ้าง?
A: แน่นหน้าอก หายใจลำบาก เหงื่อออกเย็น คลื่นไส้ หน้ามืด หรือปวดร้าวไปแขน ควรรีบพบแพทย์ทันที
Q: หัวใจวายกับหัวใจล้มเหลวต่างกันไหม?
A: ต่างกัน หัวใจวายเกิดเฉียบพลัน ส่วนหัวใจล้มเหลวเป็นภาวะที่หัวใจสูบฉีดเลือดได้ไม่พอในระยะยาว
Q: ตรวจหัวใจบ่อยแค่ไหน?
A: ควรตรวจปีละครั้ง หรือบ่อยกว่านั้นถ้ามีความเสี่ยงสูง
บทความที่เกี่ยวข้อง
ดูแลหัวใจของคุณที่ ศูนย์หัวใจ รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
เรามีทีมแพทย์เฉพาะทางโรคหัวใจและหลอดเลือด พร้อมเทคโนโลยีทันสมัย เช่น ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (EKG), เอกซเรย์หัวใจ, การตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียงสะท้อน (Echocardiogram) และ CT Coronary Angiography เพื่อวินิจฉัยและวางแผนการรักษาอย่างแม่นยำ
✅ ตรวจสุขภาพหัวใจ
✅ ประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจ
✅ วางแผนการรักษาและติดตามอย่างใกล้ชิด
📍 ใกล้คุณในพื้นที่ หนองแขม, บางแค, พุทธมณฑล, อ้อมน้อย, สามพราน
ติดต่อศูนย์หัวใจวิชัยเวช 24 ชั่วโมง
เราพร้อมให้การดูแล รักษา ป้องกันครอบคลุมโรคหัวใจทั่วไป
และโรคหัวใจในภาวะวิกฤติฉุกเฉิน
02-441-6999 ต่อ 5555
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
แผนที่การเดินทาง https://maps.app.goo.gl/gfpniWd1QzeZ89p97
