โดย นพ.ปริวัตร เพ็งแก้ว
แพทย์ประจำศูนย์หัวใจวิชัยเวช รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
เมื่อหัวใจเต้นผิดจังหวะ ชีวิตก็ไม่เหมือนเดิม
ลองนึกภาพว่าคุณกำลังนั่งพักผ่อนอยู่ดี ๆ แต่จู่ ๆ หัวใจก็เต้นเร็วขึ้นจนรู้สึกใจสั่น เหมือนเครื่องยนต์ที่เร่งรอบเกินไป หรือบางครั้งกลับเต้นช้าจนรู้สึกเหมือนร่างกายจะหมดแรง เหมือนแบตเตอรี่ที่ใกล้หมด อาการแบบนี้อาจเกิดจากภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งไม่ใช่แค่ความรู้สึกไม่สบายตัว แต่ยังเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น หัวใจล้มเหลว
หลายคนที่เป็นภาวะนี้อาจได้รับยาควบคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ แต่สำหรับบางคน ยาอาจไม่ได้ผล หรือไม่อยากต้องกินยาไปตลอดชีวิต ทางเลือกที่หลายคนเริ่มมองหาคือ “การจี้ไฟฟ้าหัวใจ”
แต่พอได้ยินคำนี้ หลายคนก็เกิดคำถามขึ้นมาทันที
“มันคืออะไร?”
“เจ็บไหม?”
“น่ากลัวหรือเปล่า?”
ถ้าคุณเป็นหนึ่งในคนที่กำลังสงสัยเกี่ยวกับเรื่องนี้ บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจทุกอย่างเกี่ยวกับการจี้ไฟฟ้าหัวใจ แบบง่าย ๆ ไม่ซับซ้อน
จี้ไฟฟ้าหัวใจ คืออะไร?
การจี้ไฟฟ้าหัวใจ (Catheter Ablation) เป็นหัตถการที่ใช้รักษาภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ โดยแพทย์จะใช้สายสวน (Catheter) เล็ก ๆ ใส่เข้าไปทางหลอดเลือดที่ขาหนีบ แล้วนำไปที่หัวใจโดยตรง จากนั้นจะใช้พลังงานคลื่นวิทยุ (Radiofrequency Ablation) หรือพลังงานเย็น (Cryoablation) ไปทำลายบริเวณของหัวใจที่ส่งสัญญาณไฟฟ้าผิดปกติ
ลองนึกถึงสายไฟในบ้าน ถ้าสายไฟบางเส้นชำรุดและทำให้ไฟกระพริบผิดปกติ เราก็ต้องตัดหรือซ่อมแซมตรงจุดที่มีปัญหา การจี้ไฟฟ้าหัวใจก็คล้ายกัน คือการแก้ไขจุดที่ส่งสัญญาณผิดพลาด เพื่อให้ระบบไฟฟ้าของหัวใจกลับมาเต้นเป็นจังหวะปกติ
การจี้ไฟฟ้าหัวใจทำยังไง? ต้องผ่าตัดไหม?
หลายคนอาจคิดว่าการรักษาหัวใจต้องมีการผ่าตัดใหญ่ แต่จริง ๆ แล้ว การจี้ไฟฟ้าหัวใจไม่ใช่การผ่าตัดเปิดหัวใจเหมือนในหนังที่ต้องมีหมอหลายคนยืนล้อมเตียงผ่าตัด แต่เป็นการใช้สายสวนเล็ก ๆ สอดเข้าไปในร่างกายผ่านหลอดเลือดที่ขาหนีบ ซึ่งแทบจะไม่มีแผลขนาดใหญ่
แพทย์จะใช้เทคโนโลยีเอ็กซเรย์และเครื่องมือพิเศษช่วยนำทางให้สายสวนไปถึงตำแหน่งที่ต้องการในหัวใจ เมื่อถึงจุดที่ส่งสัญญาณไฟฟ้าผิดปกติ แพทย์จะใช้พลังงานจี้ทำลายเนื้อเยื่อส่วนนั้น หลังจากนั้นหัวใจก็จะกลับมาเต้นเป็นปกติได้
กระบวนการทั้งหมดใช้เวลาประมาณ 1-3 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
แล้วมันเจ็บไหม? ต้องดมยาสลบหรือเปล่า?
เรื่องเจ็บหรือไม่เจ็บเป็นคำถามยอดฮิต คนส่วนใหญ่ที่เข้ารับการจี้ไฟฟ้าหัวใจจะได้รับ ยาชาเฉพาะที่ บริเวณขาหนีบที่ใส่สายสวนเข้าไป บางกรณีอาจได้รับยานอนหลับเพื่อช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย
ขณะทำหัตถการ อาจรู้สึกตึง ๆ หรืออุ่น ๆ บริเวณหน้าอกเวลาที่แพทย์ใช้พลังงานจี้ แต่ไม่ได้เจ็บจนทนไม่ได้ ส่วนใหญ่อาการที่คนไข้เจอคือความรู้สึกแปลก ๆ มากกว่าความเจ็บปวดแบบชัดเจน
หลังทำเสร็จ อาจมีอาการปวดบริเวณขาหนีบเล็กน้อยจากการใส่สายสวน แต่โดยรวมถือว่าไม่ใช่หัตถการที่ทำให้เจ็บหนัก
อันตรายไหม? น่ากลัวหรือเปล่า?
การจี้ไฟฟ้าหัวใจถือเป็นวิธีที่ปลอดภัยและมีอัตราความสำเร็จสูง ส่วนใหญ่ของภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ มีโอกาสหายขาดสูงถึง 95-98% มีบางประเภท เช่น Paroxysmal AF มีโอกาสหายขาดสูงถึง 70-80%
อย่างไรก็ตาม ทุกหัตถการก็มีความเสี่ยงบ้าง เช่น
- มีโอกาสที่หัวใจจะกลับมาเต้นผิดจังหวะอีก (แต่สามารถทำซ้ำได้)
- อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนเล็กน้อย เช่น เลือดออกที่บริเวณขาหนีบ หรือภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะใหม่ที่เกิดขึ้นจากการจี้
- ในกรณีที่เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง (พบได้น้อยมาก) อาจต้องได้รับการรักษาเพิ่มเติม
แต่โดยรวมแล้ว ความเสี่ยงต่ำมากเมื่อเทียบกับประโยชน์ที่ได้รับ และแพทย์จะมีการประเมินความปลอดภัยก่อนทำเสมอ
ต้องพักฟื้นนานแค่ไหน?
หลังจากทำเสร็จ คนไข้ส่วนใหญ่นอนพักในโรงพยาบาลประมาณ 1 วันเพื่อสังเกตอาการ บางคนอาจกลับบ้านได้ในวันเดียวกันเลยก็มี ส่วนการพักฟื้นที่บ้าน อาจต้องหลีกเลี่ยงการออกแรงหนักประมาณ 1 สัปดาห์ แต่สามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติภายในไม่กี่วัน
ถ้าคุณเป็นคนที่กังวลเกี่ยวกับภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ และการกินยาควบคุมอาการไม่ได้ผลดีพอ การจี้ไฟฟ้าหัวใจอาจเป็นทางเลือกที่ดีในการรักษา
แม้ฟังดูเหมือนเป็นหัตถการเกี่ยวกับหัวใจที่ซับซ้อน แต่ในความเป็นจริง เป็นกระบวนการที่ปลอดภัย เจ็บน้อยกว่าที่คิด และสามารถช่วยให้คุณกลับมามีชีวิตที่เป็นปกติได้ โดยไม่ต้องกังวลกับอาการใจสั่นหรือหัวใจเต้นผิดจังหวะอีกต่อไป
ติดต่อศูนย์หัวใจวิชัยเวช 24 ชั่วโมง
เราพร้อมให้การดูแล รักษา ป้องกันครอบคลุมโรคหัวใจทั่วไป
และโรคหัวใจในภาวะวิกฤติฉุกเฉิน
02-441-6999 ต่อ 5555
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
