โดย ผศ.นพ. บวรรัฐ วนดุรงค์วรรณ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ความชำนาญพิเศษ ศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิกส์
อาการปวดเข่าจากเอ็นเข่าอักเสบ ไม่ว่าจะเกิดจากการใช้งานหนัก การบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา หรือโรคข้อเข่าเสื่อม ล้วนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้เดิน ลุก นั่ง หรือขึ้นลงบันไดลำบาก หลายคนอาจเคยได้ยิน “กายภาพบำบัด” เป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการรักษา แต่ยังไม่แน่ใจว่า กายภาพบำบัดคืออะไร ช่วยรักษาเอ็นเข่าอักเสบ ได้อย่างไร บทความนี้มีคำตอบครับ
กายภาพบำบัดเอ็นเข่าอักเสบ คืออะไร?
กายภาพบำบัด คือ การรักษา ฟื้นฟู ผู้ที่มีปัญหาความบกพร่องเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวร่างกาย โดยไม่ใช้ยาหรือการผ่าตัด โดยนักกายภาพบำบัด ผู้เชี่ยวชาญด้านการเคลื่อนไหวร่างกาย จะใช้ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ประเมิน วินิจฉัย วางแผน และฟื้นฟูอย่างตรงจุด และเหมาะสมกับแต่ละบุคคล
กายภาพบำบัด ช่วยแก้ปัญหาเอ็นเข่าอักเสบอย่างไร?
นักกายภาพบำบัด เปรียบเสมือน “โค้ชส่วนตัว” ที่จะช่วยฟื้นฟู และเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับเข่าของคุณ ด้วยเทคนิคและเครื่องมือทางกายภาพบำบัดหลากหลาย เช่น
- ลดปวด บวม: คลื่นอัลตราซาวนด์ ช่วยลดการอักเสบ บรรเทาอาการปวด บวม โดยส่งผ่านคลื่นเสียงความถี่สูงเข้าไปยังเนื้อเยื่อส่วนลึก หรือการประคบเย็น ลดบวม และอาการปวด
- เพิ่มการไหลเวียนเลือด: การนวดด้วยเทคนิคเฉพาะ ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด นำสารอาหารและออกซิเจนไปเลี้ยงเอ็นและกล้ามเนื้อรอบเข่า เสริมสร้างกระบวนการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ
- เพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อ: การออกกำลังกายแบบมีแรงต้าน เช่น การยกน้ำหนัก การใช้สายยาวยืด (elastic band) ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อรอบเข่าให้แข็งแรง พยุงข้อเข่า และลดภาระของเอ็นเข่า ตัวอย่างเช่น การบริหารกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้า (Quadriceps) และกล้ามเนื้อต้นขาด้านหลัง (Hamstrings) ซึ่งสำคัญต่อการทรงตัวและการเคลื่อนไหวของเข่า
- เพิ่มความยืดหยุ่น: การยืดเหยียดกล้ามเนื้อและเอ็นรอบเข่าอย่างเหมาะสม ช่วยเพิ่มองศาการเคลื่อนไหวของเข่า ป้องกันข้อติดและการบาดเจ็บซ้ำ ลดอาการตึงและปวดเวลาขยับเข่า เช่น การยืดกล้ามเนื้อ Hamstrings โดยการเหยียดขาตรงและโน้มตัวไปแตะปลายเท้า
- ปรับท่าทาง: ฝึกการทรงตัว การลงน้ำหนัก การเดินที่ถูกต้อง เช่น การฝึกยืนขาเดียว การฝึกเดินโดยลงน้ำหนักที่ส้นเท้าก่อน แล้วจึงลงที่ปลายเท้า เพื่อลดแรงกดต่อข้อเข่าและกระจายน้ำหนักอย่างสมดุล
- แนะนำการดูแลตนเอง: นักกายภาพบำบัดจะให้คำแนะนำเกี่ยวกับการออกกำลังกาย การใช้ชีวิตประจำวันที่เหมาะสม เช่น การเลือกรองเท้าที่เหมาะสม การปรับสภาพแวดล้อมในบ้านเพื่อป้องกันการหกล้ม การเลือกกิจกรรมที่เหมาะสมกับสภาพร่างกาย
กายภาพบำบัดเอ็นเข่าอักเสบ เหมาะกับใคร?
- ผู้ที่มีอาการเอ็นเข่าอักเสบทุกชนิดรอบข้อเข่า เช่น เอ็นสะบ้าอักเสบ เอ็นด้านหลังหัวเข่า (Hamstring)
- ผู้ที่มีอาการปวดเข่าเรื้อรังจากการใช้งาน การบาดเจ็บ หรือโรคข้อเข่าเสื่อม
- ผู้ที่เตรียมตัวก่อนและหลังผ่าตัดเอ็นเข่า เพื่อฟื้นฟูความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและการเคลื่อนไหว
ข้อดีของกายภาพบำบัดเอ็นเข่าอักเสบ
- ลดปวด ปลอดภัย: ไม่ต้องใช้ยาหรือการผ่าตัด ลดความเสี่ยงจากผลข้างเคียงของยาและภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด
- แก้ปัญหาที่ต้นเหตุ: ฟื้นฟูความแข็งแรง ความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อและเอ็นรอบเข่า ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของอาการปวด
- ป้องกันการบาดเจ็บซ้ำ: เรียนรู้วิธีดูแลและใช้งานเข่าอย่างถูกต้องในชีวิตประจำวันและการเล่นกีฬา
- ปรับปรุงคุณภาพชีวิต: ลดปวด เคลื่อนไหวได้สะดวก ทำกิจกรรมที่ชอบได้โดยไม่ต้องกังวลเรื่องอาการปวดเข่า
ข้อควรจำ
กายภาพบำบัดเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการรักษาเอ็นเข่าอักเสบ ควรเลือกสถานพยาบาลและนักกายภาพบำบัดที่มีใบประกอบวิชาชีพเพื่อความปลอดภัยและประสิทธิภาพสูงสุด รวมถึงควรปฏิบัติตามคำแนะนำของนักกายภาพบำบัดอย่างเคร่งครัด
เพราะเรื่องกระดูกและข้อ รอไม่ได้
ปล่อยไว้เรื้อรัง อาจรักษายาก
ติดต่อศูนย์กระดูกและข้อ รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
