โดย ผศ.นพ. บวรรัฐ วนดุรงค์วรรณ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ความชำนาญพิเศษ ศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิกส์
“ปวดเข่า” เป็นปัญหาที่พบได้บ่อย ไม่ว่าจะวัยรุ่น วัยทำงาน หรือผู้สูงอายุ ล้วนมีความเสี่ยง อาการปวดเข่าทำให้ เดินเหิน ลุกนั่ง หรือขึ้นลงบันไดลำบาก รบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน และอาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาสุขภาพ เช่น “เอ็นเข่าอักเสบ”
เอ็นเข่าอักเสบ คืออะไร?
ลองนึกภาพข้อเข่าของเรา ประกอบด้วยกระดูก กล้ามเนื้อ และเอ็น ซึ่งทำหน้าที่เชื่อมต่อกระดูกแต่ละชิ้นเข้าด้วยกัน เอ็นเข่า เปรียบเสมือนเชือกที่แข็งแรง ช่วยพยุงและควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเข่า ให้เราเดิน วิ่ง กระโดด ได้อย่างคล่องแคล่ว แต่เมื่อใดก็ตามที่เอ็นเข่าเกิดการอักเสบ ไม่ว่าจะจากการใช้งานหนัก การบาดเจ็บ หรือการเสื่อมสภาพ ก็จะทำให้เกิดอาการปวด บวม และเคลื่อนไหวเข่าได้ไม่สะดวก
เอ็นเข่าอักเสบ มีกี่แบบ?
เอ็นเข่าอักเสบ มีหลายชนิด ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของเอ็นที่เกิดการอักเสบ เช่น
- เอ็นสะบ้าอักเสบ: เกิดที่เอ็นใต้กระดูกสะบ้า มักพบในนักกีฬากระโดด หรือผู้ที่ใช้งานเข่าแบบงอเหยียดซ้ำ ๆ เช่น นักวอลเลย์บอล นักบาสเกตบอล
- เอ็นข้างเข่าอักเสบ: เกิดที่เอ็นด้านข้างข้อเข่า มักเกิดจากการกระแทกด้านข้าง เช่น นักกีฬารักบี้ปะทะกัน
ใครบ้าง เสี่ยงต่อเอ็นเข่าอักเสบ?
- ผู้สูงอายุ: เอ็นมีการเสื่อมสภาพตามอายุ
- นักกีฬา: การใช้งานเข่าหนัก และการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา
- ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกิน: น้ำหนักตัวที่มาก เป็นภาระต่อข้อเข่า
- ผู้ที่ทำงานต้องใช้งานเข่ามาก: เช่น กรรมกร ช่างก่อสร้าง
- ผู้ที่มีกล้ามเนื้อรอบเข่าอ่อนแรง: เอ็นต้องทำงานหนักขึ้น
อาการแบบไหน บอกว่าเอ็นเข่าอักเสบ?
- ปวดเข่า: อาจปวดมาก ปวดน้อย ปวดเฉพาะจุด หรือปวดร้าว ขึ้นอยู่กับชนิดของเอ็นที่อักเสบ
- บวม: เข่าบวม แดง ร้อน โดยเฉพาะหลังออกกำลังกาย หรือใช้งานหนัก
- เข่าไม่มั่นคง: รู้สึกเข่าหลวม ไม่มีแรง เดินแล้วเข่าทรุด
- เสียงดังในเข่า: ได้ยินเสียง “กรอบแกรบ” หรือ “คลิก” เวลาขยับเข่า
- เคลื่อนไหวเข่าลำบาก: งอเข่า เหยียดเข่า หรือขึ้นลงบันไดลำบาก
รักษาเอ็นเข่าอักเสบอย่างไร?
- พักการใช้งาน: ลดกิจกรรมที่ทำให้ปวดเข่า
- ประคบเย็น: ลดอาการปวด บวม
- ยกขาสูง: ช่วยลดบวม
- รับประทานยา: ยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบ
- กายภาพบำบัด: ฟื้นฟูกล้ามเนื้อ เพิ่มความแข็งแรง และความยืดหยุ่น
- ฉีดยา: เช่น ฉีดยาสเตียรอยด์ ในรายที่มีอาการอักเสบมาก
- ผ่าตัด: ในกรณีเอ็นฉีกขาด หรือรักษาด้วยวิธีอื่นไม่ได้ผล
ป้องกันเอ็นเข่าอักเสบได้อย่างไร?
- อบอุ่นร่างกายก่อนออกกำลังกาย: เตรียมความพร้อมของกล้ามเนื้อและเอ็น
- เสริมสร้างกล้ามเนื้อ: บริหารกล้ามเนื้อรอบเข่าให้แข็งแรง
- ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ: เพิ่มความยืดหยุ่น ลดการบาดเจ็บ
- ควบคุมน้ำหนัก: ลดภาระของข้อเข่า
- สวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน: เช่น สนับเข่า เวลาเล่นกีฬา
- หลีกเลี่ยงกิจกรรมเสี่ยง: เช่น การกระโดด การบิดหมุนเข่าอย่างรุนแรง
ข้อควรจำ
เอ็นเข่าอักเสบ เป็นปัญหาที่สามารถป้องกันได้ ด้วยการดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี หากมีอาการปวดเข่า ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษา การรักษาตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยให้หายเร็วขึ้น และลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน
เพราะเรื่องกระดูกและข้อ รอไม่ได้
ปล่อยไว้เรื้อรัง อาจรักษายาก
ติดต่อศูนย์กระดูกและข้อ
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
