โดย ผศ.นพ. บวรรัฐ วนดุรงค์วรรณ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ความชำนาญพิเศษ ศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิกส์
เคยไหม? ตื่นเช้ามาแล้วรู้สึกปวดตุบๆ ที่หัวไหล่ ยกแขนหวีผมก็ลำบาก ใส่เสื้อผ้าก็ติดขัด หรือแม้แต่เอื้อมหยิบของบนชั้นก็ไม่ถึง อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณเตือนของ “ภาวะไหล่ติด” ซึ่งเกิดจากการอักเสบและหนาตัวของเยื่อหุ้มข้อไหล่ ทำให้เกิดพังผืดรัดรอบข้อไหล่ และจำกัดการเคลื่อนไหว
ลองนึกภาพเยื่อหุ้มข้อไหล่เหมือนถุงยางที่ยืดหยุ่น ห่อหุ้มข้อต่อระหว่างกระดูกต้นแขนและกระดูกสะบัก เมื่อเกิดการอักเสบ ถุงยางนี้จะหนาตัวและแข็งขึ้น คล้ายกับถุงยางที่ถูกแช่แข็ง ทำให้การเคลื่อนไหล่ติดขัด
ภาวะไหล่ติดพบได้บ่อยในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย โดยเฉพาะช่วงอายุ 40-60 ปี ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคไทรอยด์ โรคหัวใจ และการบาดเจ็บรอบข้อไหล่
การผ่าตัดส่องกล้องเพื่อตัดพังผืดที่ยึดติดในข้อไหล่ (Arthroscopic Capsular Release) เปรียบเสมือนการใช้กล้องกำลังขยายสูงส่องสำรวจและซ่อมแซมข้อไหล่ โดยศัลยแพทย์จะสอดกล้องขนาดเล็กพร้อมไฟส่องสว่าง และเครื่องมือผ่าตัดขนาดจิ๋วผ่านแผลขนาดเล็กเพียงไม่กี่มิลลิเมตร เข้าไปในข้อไหล่ กล้องจะฉายภาพภายในข้อไหล่ขึ้นบนจอ ช่วยให้ศัลยแพทย์มองเห็นพังผืดที่ยึดติดได้อย่างชัดเจน และใช้เครื่องมือตัดพังผืดออกอย่างแม่นยำ
ข้อดีของการผ่าตัดส่องกล้อง เมื่อเทียบกับการผ่าตัดแบบเปิด คือ
- แผลเล็ก เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว: แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ลดโอกาสการติดเชื้อ และทำให้แผลหายเร็วขึ้น ผู้ป่วยจึงฟื้นตัวได้เร็ว กลับบ้านได้เร็วขึ้น
- เสียเลือดน้อย: การผ่าตัดส่องกล้องใช้เครื่องมือขนาดเล็ก จึงเสียเลือดน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเปิด
- มองเห็นชัดเจน: กล้องขยายภาพภายในข้อไหล่ ช่วยให้ศัลยแพทย์มองเห็นพังผืด เส้นเอ็น และกระดูกอ่อนได้อย่างละเอียด
- ลดความเสียหายของเนื้อเยื่อข้างเคียง: เนื่องจากศัลยแพทย์สามารถเข้าถึงพังผืดได้โดยตรง จึงลดการรบกวนเนื้อเยื่อข้างเคียง
ใครบ้างที่เหมาะกับการผ่าตัดส่องกล้อง?
- ผู้ป่วยที่มีอาการปวดไหล่ อย่างรุนแรง รบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น นอนไม่หลับ ยกแขนไม่ขึ้น แต่งตัวไม่ได้
- ผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยวิธีอื่นๆ เช่น การรับประทานยา การฉีดยาสเตียรอยด์ การทำกายภาพบำบัด เป็นเวลานานแล้ว แต่ไม่ดีขึ้น
- ผู้ป่วยที่ต้องการกลับไปใช้ชีวิตประจำวัน เล่นกีฬา หรือทำงานได้อย่างเต็มที่
หลังการผ่าตัด สิ่งสำคัญคือการทำกายภาพบำบัดอย่างสม่ำเสมอ เพื่อฟื้นฟูความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ และเพิ่มองศาการเคลื่อนไหวของข้อไหล่ โดยในช่วงแรก นักกายภาพบำบัดจะแนะนำท่าบริหารเบื้องต้น เช่น การแกว่งแขน การยกแขนขึ้นลง การหมุนไหล่ เมื่ออาการดีขึ้น จึงจะเพิ่มความยากของท่าบริหาร เช่น การยกน้ำหนัก การใช้เครื่องออกกำลังกาย
แม้การผ่าตัดส่องกล้องจะมีความปลอดภัยสูง แต่ก็มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ เช่นเดียวกับการผ่าตัดอื่นๆ เช่น การติดเชื้อ เลือดออก เส้นประสาทถูกกดทับ อาการชา อย่างไรก็ตาม โอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้มีน้อยมาก และสามารถป้องกันได้ด้วยการเลือกสถานพยาบาลที่ได้มาตรฐาน มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และดูแลตัวเองหลังผ่าตัดตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
เพราะเรื่องกระดูกและข้อ รอไม่ได้
ปล่อยไว้เรื้อรัง อาจรักษายาก
ติดต่อศูนย์กระดูกและข้อ รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
