บทความโดย
นพ.ณรงค์เดช รุ่งไพรวัลย์
แพทย์ประจำคลินิกอายุรกรรมเฉพาะทาง
วัณโรคปอด (Pulmonary Tuberculosis) เป็นโรคติดเชื้อที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Mycobacterium tuberculosis เกิดได้กับทุกอวัยวะ แต่ส่วนใหญ่เป็นที่ปอด และสามารถแพร่เชื้อผ่านทางละอองฝอยเมื่อผู้ป่วยไอ จาม หรือพูด
วัณโรคเป็นโรคที่สามารถพบได้บ่อยในประเทศไทย โดยเฉพาะในกลุ่มที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีความแออัด หากตรวจพบตั้งแต่ระยะแรกจะสามารถรักษาให้หายขาดได้
อาการของวัณโรคปอด
อาการวัณโรคปอดมักเริ่มอย่างค่อยเป็นค่อยไป ระยะแรกมักมีอาการไอ แต่หากมีอาการต่อเนื่องควรรีบพบแพทย์
อาการที่พบบ่อย ได้แก่:
- ไอเรื้อรังนานเกิน 2 สัปดาห์
- ไอมีเสมหะ หรือเสมหะปนเลือด
- มีไข้ต่ำตอนเย็น หนาวสั่น
- เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย น้ำหนักลด เบื่ออาหาร
- เหงื่อออกมากตอนกลางคืน
- บางรายอาจรู้สึกเจ็บหน้าอก หายใจลำบาก
อ่านบทความเพิ่มเติม
วัณโรคปอดติดต่อได้อย่างไร?
วัณโรคปอดเป็นโรคที่ติดต่อผ่านทางระบบทางเดินหายใจ โดยการสูดดมละอองฝอยที่มีเชื้อจากผู้ป่วย ซึ่งเชื้อสามารถแขวนลอยอยู่ในอากาศได้หลายชั่วโมง
ความเสี่ยงจะสูงขึ้นหาก:
- อยู่ใกล้ชิดผู้ป่วยในที่อากาศถ่ายเทไม่ดี
- ใช้ชีวิตในสถานที่แออัด
- ทำงานในโรงพยาบาลหรือสถานดูแลผู้ป่วย
กลุ่มเสี่ยงที่ควรเฝ้าระวัง
- ผู้ที่มีโรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน โรคไต โรคตับ
- ผู้สูงอายุ
- ผู้ป่วย HIV หรือมีภูมิคุ้มกันต่ำ
- ผู้ที่สูบบุหรี่จัด ดื่มสุราเป็นประจำ
- ผู้ที่เคยเป็นวัณโรคมาก่อน
การวินิจฉัยวัณโรคปอด
หากสงสัยว่าเป็นวัณโรคปอด แพทย์จะทำการประเมินอาการ และตรวจเพิ่มเติมเพื่อยืนยันการวินิจฉัย
ขั้นตอนการตรวจวินิจฉัย:
- เอกซเรย์ปอด (Chest X-ray) – เพื่อตรวจหาความผิดปกติ
- ตรวจเสมหะ (AFB smear / Culture / PCR/ Gen XPert ) – เพื่อหาเชื้อวัณโรค
- ตรวจเลือดและตรวจร่างกายทั่วไป – เพื่อประเมินความรุนแรงของโรค
วัณโรคปอดรักษาหายไหม?
วัณโรคปอดสามารถรักษาให้หายขาดได้ หากผู้ป่วยรับประทานยาอย่างเคร่งครัดต่อเนื่องตามแผนของแพทย์
- ระยะเวลารักษาปกติอยู่ที่ 6 เดือน
- หากไม่รักษาให้ครบ อาจทำให้เชื้อดื้อยาและโรคกลับมาเป็นซ้ำได้
สำคัญ: ไม่ควรหยุดยาเองโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
ป้องกันวัณโรคได้อย่างไร?
- รับวัคซีน BCG ตั้งแต่เด็ก (ช่วยลดความรุนแรงของโรค)
- หลีกเลี่ยงอยู่ใกล้ผู้ป่วยวัณโรค
- ใส่หน้ากากอนามัยเมื่อต้องอยู่ในพื้นที่แออัด
- เปิดหน้าต่างให้อากาศถ่ายเท แสงแดดส่อง
- ตรวจสุขภาพปอดสม่ำเสมอ โดยเฉพาะผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง
ตรวจวัณโรคปอดได้ที่ไหน?
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม ให้บริการตรวจวินิจฉัยวัณโรคปอดโดยอายุรแพทย์เฉพาะทาง
บริการที่ให้:
- ตรวจ X-ray ปอด
- ตรวจเสมหะ (AFB / GeneXpert)
- ตรวจเลือดและประเมินอาการโดยแพทย์ระบบทางเดินหายใจ
FAQ: คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับวัณโรคปอด
Q: วัณโรคปอดอันตรายแค่ไหน?
A: หากไม่รักษา อาจลุกลามจนเสียชีวิตได้ แต่หากรักษาเร็ว โอกาสหายขาดสูง
Q: เคยเป็นแล้วจะกลับมาเป็นอีกได้ไหม?
A: ถ้ารักษาไม่ครบ อาจกลับมาเป็นซ้ำได้ หรือเกิดเชื้อดื้อยา
Q: ผู้ป่วยวัณโรคควรแยกตัวหรือไม่?
A: ควรแยกจากผู้อื่นในช่วง 2–3 สัปดาห์แรกหลังเริ่มยา เพื่อป้องกันการแพร่เชื้อ
สรุป: วัณโรคปอดตรวจเจอเร็ว = รักษาหายได้
วัณโรคปอดยังเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญในไทย แต่สามารถรักษาหายได้หากรู้เท่าทันและพบแพทย์แต่เนิ่น ๆ อย่ารอให้ไอเรื้อรังนานเกินไป รีบตรวจสุขภาพปอดเพื่อความปลอดภัยของคุณและคนรอบข้าง
ติดต่อขอคำปรึกษาได้ที่
ศูนย์อายุรกรรม รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
