วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ฉีดกี่เข็ม อยู่ได้กี่ปี
ไวรัสตับอักเสบบี (Hepatitis B) เป็นหนึ่งในโรคติดเชื้อที่อันตรายที่สุด เพราะสามารถทำให้เกิด โรคตับอักเสบเรื้อรัง, ตับแข็ง และมะเร็งตับ ได้ วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบีถือเป็นเกราะป้องกันสำคัญที่องค์การอนามัยโลก (WHO) แนะนำให้ฉีดตั้งแต่เด็กแรกเกิด
แต่หลายคนยังสงสัยว่า…
“วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ต้องฉีดกี่เข็ม? อยู่ได้กี่ปี? ต้องกระตุ้นเข็มบูสเตอร์ไหม?”บทความนี้มีคำตอบครบทุกมิติ พร้อมคำแนะนำจากแพทย์เฉพาะทาง
- อ่านเพิ่มเติม โรคไวรัสตับอักเสบบี
วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีคืออะไร?
วัคซีนชนิดนี้เป็น วัคซีนเชื้อตาย (Recombinant DNA vaccine) ไม่มีเชื้อมีชีวิต จึงไม่ทำให้เป็นโรค แต่จะกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อต้านเชื้อไวรัสตับอักเสบบี
วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ฉีดกี่เข็ม?
ตารางฉีดวัคซีนในเด็ก
- เข็มที่ 1: ทันทีหลังคลอด (ภายใน 24 ชั่วโมง)
- เข็มที่ 2: อายุ 1–2 เดือน
- เข็มที่ 3: อายุ 6 เดือน
รวมทั้งหมด 3 เข็ม (เป็นโปรแกรมมาตรฐานที่ใช้ทั่วโลก)
ตารางฉีดวัคซีนในผู้ใหญ่
- เข็มที่ 1: วันแรกที่เริ่มฉีด
- เข็มที่ 2: หลังเข็มแรก 1 เดือน
- เข็มที่ 3: หลังเข็มแรก 6 เดือน
ตารางสรุปการฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี
| กลุ่มผู้รับวัคซีน | เข็มที่ 1 | เข็มที่ 2 | เข็มที่ 3 | หมายเหตุ |
| เด็กแรกเกิด | ภายใน 24 ชม. หลังคลอด | อายุ 1–2 เดือน | อายุ 6 เดือน | เป็นโปรแกรมมาตรฐานของกระทรวงสาธารณสุขและ WHO |
| ผู้ใหญ่ (ยังไม่เคยฉีด) | วันที่เริ่มฉีด | หลังเข็มแรก 1 เดือน | หลังเข็มแรก 6 เดือน | หากไม่มั่นใจว่าเคยฉีดหรือไม่ ควรตรวจเลือด (HBsAg, Anti-HBs) ก่อน |
| กลุ่มเสี่ยงพิเศษ เช่น บุคลากรทางการแพทย์, ผู้ป่วยโรคไต, ภูมิคุ้มกันบกพร่อง | ตามโปรแกรมผู้ใหญ่ | แพทย์อาจตรวจระดับภูมิและพิจารณาฉีดกระตุ้น (Booster) เพิ่ม | – | ควรติดตามผลกับแพทย์ใกล้ชิด |
วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี อยู่ได้นานกี่ปี?
- หากฉีดครบชุด 3 เข็ม จะมีภูมิคุ้มกัน นานอย่างน้อย 20 ปี
- ส่วนใหญ่ไม่จำเป็นต้องฉีดกระตุ้น (booster dose) หากภูมิคุ้มกันสูงพอ
- กลุ่มเสี่ยง เช่น บุคลากรทางการแพทย์ หรือผู้มีภูมิคุ้มกันต่ำ อาจต้องตรวจเลือดและพิจารณากระตุ้น
ใครบ้างควรได้รับวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี
- เด็กแรกเกิดทุกคน
- ผู้ใหญ่ที่ยังไม่เคยฉีด
- ผู้ที่อยู่ร่วมบ้านกับผู้ติดเชื้อ
- คู่สมรสหรือคู่นอนของผู้ติดเชื้อ
- บุคลากรทางการแพทย์
- ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น ไตวายเรื้อรัง
ผลข้างเคียงของวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี
โดยทั่วไปปลอดภัยสูง อาจพบเพียง
- ปวด บวม แดงบริเวณที่ฉีด
- มีไข้ต่ำ ๆ
- อาการแพ้รุนแรง (พบได้น้อยมาก)
วิธีดูแลตัวเองหลังฉีดวัคซีน
- ดื่มน้ำมาก ๆ พักผ่อนให้เพียงพอ
- หลีกเลี่ยงการเกาบริเวณที่ฉีด
- หากมีไข้เล็กน้อย ทานพาราเซตามอลได้
- หากมีอาการผิดปกติ ควรรีบพบแพทย์
FAQ – คำถามที่พบบ่อย
Q: วัคซีนไวรัสตับอักเสบบี ฉีดครบ 3 เข็มแล้ว ต้องกระตุ้นอีกไหม?
A: ส่วนใหญ่ไม่ต้องกระตุ้น แต่กลุ่มเสี่ยงอาจต้องตรวจภูมิและฉีดเพิ่ม
Q: ถ้าเคยเป็นไวรัสตับอักเสบบีแล้ว ยังต้องฉีดไหม?
A: ไม่จำเป็น เพราะมีภูมิคุ้มกันแล้ว
Q: ลืมฉีดตามนัด ควรเริ่มใหม่ไหม?
A: ไม่ต้องเริ่มใหม่ สามารถฉีดต่อได้ แต่ควรให้แพทย์ประเมิน
Q: วัคซีนปลอดภัยสำหรับหญิงตั้งครรภ์ไหม?
A: ปลอดภัย สามารถฉีดได้หากมีความเสี่ยง โดยแพทย์จะพิจารณาเป็นรายบุคคล
สรุป วัคซีนไวรัสตับอักเสบบีช่วยป้องกันโรคตับอักเสบเรื้อรัง ตับแข็ง และมะเร็งตับได้อย่างมีประสิทธิภาพ การฉีดครบ 3 เข็ม จะมีภูมิคุ้มกันนาน อย่างน้อย 20 ปี โดยไม่จำเป็นต้องกระตุ้นในคนทั่วไป
ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางได้ทันที
หากคุณต้องการตรวจหรือฉีดวัคซีนไวรัสตับอักเสบบี สามารถติดต่อ ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม ดูแลโดยทีมแพทย์เฉพาะทาง เพื่อความมั่นใจในสุขภาพตับระยะยาว
ติดต่อศูนย์อายุรกรรม รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
