บทความโดย
นพ.ไพศาล ว่องธวัชชัย
แพทย์เฉพาะทาง ศูนย์หัวใจวิชัยเวช
เมื่อพูดถึง “ลิ้นหัวใจเทียม” หลายคนอาจนึกถึงอุปกรณ์โลหะหรือวัสดุไฮเทคที่ใส่ในร่างกายเพื่อช่วยการทำงานของหัวใจ แท้จริงแล้ว ลิ้นหัวใจเทียมเป็นอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ใช้ทดแทนลิ้นหัวใจธรรมชาติที่เสื่อมสภาพจากโรค เช่น ลิ้นหัวใจตีบ ลิ้นหัวใจรั่ว หรือภาวะลิ้นหัวใจทำงานผิดปกติ
ลิ้นหัวใจเทียมคืออะไร?
ลิ้นหัวใจในร่างกายมนุษย์มี 4 จุดหลัก ทำหน้าที่เปิด-ปิดให้เลือดไหลในทิศทางที่ถูกต้อง หากลิ้นหัวใจเสื่อมสภาพจนไม่สามารถทำงานได้ อาจต้องเปลี่ยนลิ้นหัวใจใหม่โดยการผ่าตัด
ประเภทของลิ้นหัวใจเทียม
- ลิ้นหัวใจชีวภาพ (Biological Valve) – ทำจากเนื้อเยื่อของมนุษย์หรือสัตว์ เช่น วัวหรือหมู
- ลิ้นหัวใจโลหะ (Mechanical Valve) – ทำจากโลหะหรือคาร์บอนคุณภาพสูง
ลิ้นหัวใจชีวภาพ: ใกล้เคียงธรรมชาติ แต่อายุใช้งานจำกัด
ทำจากอะไร?
เนื้อเยื่อจากวัว หมู หรือมนุษย์ผ่านกระบวนการปลอดเชื้อ (Homograft)
ข้อดี
- ใกล้เคียงลิ้นหัวใจธรรมชาติ ทำงานได้ดี
- ไม่ต้องกินยาต้านลิ่มเลือดตลอดชีวิต
- ลดความเสี่ยงเลือดออกผิดปกติ
ข้อเสีย
- อายุการใช้งานจำกัด (เฉลี่ย 10–20 ปี)
- เสี่ยงเสื่อมเร็วในผู้ป่วยอายุน้อย
ลิ้นหัวใจโลหะ: ใช้ได้นาน แต่ต้องดูแลระยะยาว
ทำจากอะไร?
วัสดุทนทาน เช่น ไทเทเนียม หรือคาร์บอนเคลือบพิเศษ
ข้อดี
- อายุการใช้งานตลอดชีวิต หากไม่มีภาวะแทรกซ้อน
- เหมาะกับผู้ป่วยอายุน้อยที่ต้องการลิ้นหัวใจแบบระยะยาว
ข้อเสีย
- ต้องกินยาต้านลิ่มเลือดตลอดชีวิต
- อาจได้ยินเสียง “ติ๊ก ติ๊ก” ในหน้าอกจากการทำงานของลิ้นหัวใจ
- เสี่ยงภาวะเลือดออกจากการใช้ยา
เปรียบเทียบลิ้นหัวใจทั้ง 2 แบบ
| ปัจจัย | ลิ้นหัวใจชีวภาพ | ลิ้นหัวใจโลหะ |
| อายุการใช้งาน | 10–20 ปี | ตลอดชีวิต |
| ต้องกินยาต้านลิ่มเลือด | ไม่ต้อง | ต้องกินตลอดชีวิต |
| เหมาะกับใคร | ผู้สูงอายุ, ไม่ต้องการใช้ยา | คนอายุน้อย, ใช้งานระยะยาว |
| ข้อเสีย | ต้องเปลี่ยนใหม่เมื่อเสื่อม | เสี่ยงเลือดออกจากยา |
แล้วควรเลือกแบบไหนดี?
การเลือกประเภทลิ้นหัวใจควรคำนึงถึง:
- อายุ
- สุขภาพร่างกาย
- ไลฟ์สไตล์
- ความสามารถในการดูแลตนเอง
ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อประเมินความเหมาะสมโดยเฉพาะกรณีที่มีโรคประจำตัวร่วม
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
Q: ลิ้นหัวใจเทียมมีอายุการใช้งานนานเท่าไร?
A: ลิ้นหัวใจชีวภาพเฉลี่ย 10–20 ปี ส่วนลิ้นหัวใจโลหะสามารถอยู่ได้ตลอดชีวิต
Q: เสียง “ติ๊ก ติ๊ก” ในหน้าอกจากลิ้นหัวใจโลหะอันตรายไหม?
A: ไม่อันตราย เป็นเสียงกลไกของลิ้นหัวใจโลหะที่ทำงานปกติ
Q: ลิ้นหัวใจชีวภาพต้องเปลี่ยนใหม่เสมอหรือไม่?
A: หากเสื่อมจนรั่วหรือตีบมาก ต้องพิจารณาเปลี่ยนใหม่ตามคำแนะนำแพทย์
Q: ต้องเตรียมตัวอย่างไรก่อนเปลี่ยนลิ้นหัวใจ?
A: เข้ารับการประเมินจากแพทย์หัวใจ ตรวจสุขภาพ และวางแผนร่วมกับทีมศัลยแพทย์
วางใจศูนย์หัวใจวิชัยเวช
หากคุณหรือคนที่คุณรักต้องประเมินหรือเปลี่ยนลิ้นหัวใจเทียม สามารถเข้ารับการปรึกษากับแพทย์เฉพาะทางที่ ศูนย์หัวใจวิชัยเวช โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม
- ตรวจวินิจฉัยโดยแพทย์เฉพาะทางหัวใจ
- บริการครบครันด้วยเทคโนโลยีการผ่าตัดหัวใจสมัยใหม่
- เดินทางสะดวก ใกล้เพชรเกษม – บางแค – หนองแขม
นัดหมายแพทย์เฉพาะทางหัวใจ
02-441-6999 ต่อ 5555
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
แผนที่การเดินทาง https://maps.app.goo.gl/gfpniWd1QzeZ89p97
