ตาบวมประคบร้อนหรือเย็นดี

ดวงตาเป็นอวัยวะสำคัญที่มีความบอบบาง บางครั้งตาอาจมีอาการบวมจนรู้สึกกังวลใจต้องหาวิธีแก้ไข เช่นการประคบ แต่ก็ยังมีข้อสงสัยว่าตาบวมแบบไหนต้องประคบร้อน หรือตาบวมอบบไหนต้องประคบเย็น เรามาไขข้อข้องใจกันค่ะ

ตาบวมเกิดจากอะไร

อาการตาบวมอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ

  • ภูมิแพ้ (Allergies) เช่น แพ้ฝุ่น ละอองเกสร ขนสัตว์ หรือสารเคมี ทำให้ตาบวม คันตา น้ำตาไหล และตาแดง
  • ตากุ้งยิง (Stye)
  • ต่อมไขมันที่เปลือกตาอุดตัน
  • เยื่อบุตาอักเสบ (Conjunctivitis)
  • ได้รับบาดเจ็บ เช่น ถูกกระแทก ถูกตี หรือเกิดอุบัติเหตุที่ดวงตา
  • ท่อน้ำตาอุดตันเกิดการอักเสบเป็นหนอง
  • การอักเสบของเนื้อเยื่อรอบดวงตา (Periorbital Cellulitis) เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในเนื้อเยื่อรอบตดวงตา
  • การใช้สายตามากเกินไป เช่น การจ้องหน้าจอคอมพิวเตอร์หรือมือถือเป็นเวลานาน ทำให้เกิดอาการล้าตาและตาบวม
  • ร้องไห้มากเกินไป ทำให้เกิดการคั่งของน้ำตาและทำให้เส้นเลือดรอบดวงตาขยายตัว ส่งผลใหตาบวม
  • โรคประจำตัว เช่น โรคไต, ปัญหาเกี่ยวกับการทำงานของต่อมไทรอยด์ ที่อาจทำให้มีการคั่งของน้ำในร่างกายและส่งผลให้ตาบวม

อาการทางตาแบบไหนที่ควรประคบร้อนหรือประคบเย็นดี

การประคบสำหรับอาการตาบวมขึ้นอยู่กับสาเหตุของการบวม

1. ประคบเย็น จะทำให้เส้นเลือดบริเวณดวงตาหดตัวลง ทำให้เลือดออกน้อยลง ลดอาการคันและบวมของคนที่เป็นโรคภูมิแพ้บริเวณดวงตา อาการที่ควรประคบเย็น ได้แก่

  • อาการบวม จากการฟกช้ำบริเวณดวงตา ควรประคบเย็นช่วง 24 ชั่วโมงแรก จะช่วยให้เส้นเลือดหดตัว และหายช้ำเร็วขึ้น
  • เกิดการระคายเคืองที่ตา
  • ภูมิแพ้ขึ้นตา
  • อาการตาแดงหรือตาบวมจากแมลงกัดต่อย
  • หลังผ่าตัดเปลือกตา ควรประคบเย็นช่วง 72 ชั่วโมงแรก จะช่วยห้ามเลือดและลดบวมได้ หลังจาก 72 ชั่วโมง สามารถประคบร้อนหรือประคบอุ่นต่อได้

วิธีการ: ใช้ผ้าสะอาดห่อน้ำแข็งหรือแผ่นเจลเย็น แล้ววางประคบบนดวงตา จนเย็นมากให้เอาออกพักสักครู่และประคบใหม่ ทำนานประมาณ 10-15 นาที ทำวันละหลายครั้งเพื่อช่วยลดการอักเสบและบวม

ข้อควรระวังในการประคบเย็นที่ตา

  • อย่าประคบเย็นโดยตรงกับผิวรอบดวงตา
    เพื่อป้องกันผิวถูกทำลายหรือมีความเสียหายจากอุณหภูมิที่เย็นเกินไป ควรใช้ผ้าสะอาดห่อน้ำแข็งหรือแผ่นเย็นเสมอ
  • จำกัดเวลาในการประคบ
    ควรประคบเย็น เมื่อประคบจนเย็นมากให้เอาออกพักสักครู่และประคบใหม่ ในเวลาประมาณ 10-15 นาทีต่อครั้ง ไม่ควรประคบนานเกินไป เนื่องจากอาจทำให้ผิวหนังถูกทำลายหรือเกิดความช้ำได้
  • หลีกเลี่ยงการประคบเย็นในกรณีที่มีการบาดเจ็บที่เปิดหรือเป็นแผล
    หากมีแผลเปิดหรือแผลที่ติดเชื้อบริเวณดวงตาหรือผิวหนังรอบดวงตา ควรหลีกเลี่ยงการประคบเย็นเพราะอาจทำให้แผลติดเชื้อหรือการหายช้าลงได้
  • สังเกตอาการผิดปกติ
    หากพบว่าอาการแย่ลง เช่น การบวมเพิ่มขึ้น อาการปวดเพิ่มขึ้น หรือมีอาการแดงรุนแรง ควรหยุดประคบและปรึกษาจักษุแพทย์ทันที
  • อย่าใช้แรงกดมากเกินไป
    การประคบควรทำด้วยความนุ่มนวล ไม่ควรกดแรงเกินไปเพราะอาจทำให้เกิดความเจ็บปวดหรือการบาดเจ็บที่ตาเพิ่มขึ้น
  • ระวังการใช้แผ่นเย็นที่สกปรก
    ใช้แผ่นเย็นหรือผ้าห่อที่สะอาดเท่านั้น การใช้สิ่งที่สกปรกอาจนำเชื้อโรคมาสู่ดวงตาและทำให้เกิดการติดเชื้อ
  • ไม่ควรประคบเย็นนานติดต่อกัน
    ไม่ควรประคบเย็นเป็นเวลานานโดยไม่หยุดพัก ควรปล่อยให้ดวงตาได้พักอย่างน้อย 15-20 นาทีก่อนการประคบครั้งถัดไป

การประคบเย็นที่ถูกต้องและปลอดภัยสามารถช่วยลดอาการบวมและอักเสบได้ แต่การปฏิบัติตามข้อควรระวังเหล่านี้จะช่วยให้มั่นใจว่าไม่มีผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์หรือการบาดเจ็บเพิ่มเติมต่อดวงตา

การประคบเย็นเป็นวิธีการบรรเทาอาการเฉพาะหน้า หากอาการบวมไม่หายหรือมีความรุนแรงขึ้น ควรปรึกษาจักษุแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสม

2. ประคบร้อนหรือประคบอุ่น ช่วยทำให้เส้นเลือดขยายตัว การประคบร้อนจะทำให้เส้นเลือดมาเลี้ยงบริเวณที่ประคบมากขึ้น อาการที่ควรประคบร้อนหรือประคบอุ่น ได้แก่

  • เมื่ออาการบวมเกิดจากการอุดตันของต่อมไขมันที่ขอบเปลือกตาอุดตัน ความอุ่นจะทำให้ไขมันที่ต่อมนิ่มตัวลงละลายและขับออกตามท่อของต่อมไขมันได้ตามปกติ
  • ตากุ้งยิง ซึ่งช่วยให้ต่อมที่อุดตันละลายและระบายหนองออกมาได้

วิธีการ: ใช้ผ้าสะอาดแช่น้ำอุ่น (อุณหภูมิที่สบายต่อการสัมผัส) บิดหมาด ๆ แล้ววางประคบบนดวงตา ประมาณ 10-15 นาที ทำวันละ 3-4 ครั้ง

ข้อควรระวังในการประคบร้อนหรือประคบอุ่นที่ตา

  • ตรวจสอบอุณหภูมิ อย่าใช้ความร้อนสูงเกินไป
    ควรใช้น้ำอุ่นที่มีอุณหภูมิพอเหมาะ (ประมาณ 37-40 องศาเซลเซียส) เพื่อป้องกันการเกิดความเสียหายต่อผิวหนังหรือเยื่อบุตา
  • ใช้ผ้าชุบน้ำอุ่น ไม่ประคบร้อนโดยตรง
    ควรใช้ผ้าสะอาดที่ชุบน้ำอุ่นแล้วบิดให้แห้ง วางทับลงบนเปลือกตา เพื่อป้องกันการเกิดการเผาไหม้
  • จำกัดเวลาในการประคบ ไม่ประคบนานเกินไป
    ควรประคบประมาณ 10-15 นาทีต่อครั้ง เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดการระคายเคืองหรือความร้อนเกินไป
  • หลีกเลี่ยงการประคบร้อนในกรณีที่มีการบาดเจ็บที่เปิด
    หากมีแผลเปิด หรือมีการติดเชื้อในบริเวณรอบดวงตา ควรหลีกเลี่ยงการประคบร้อน เนื่องจากอาจทำให้การอักเสบแย่ลง
  • สังเกตอาการผิดปกติ หยุดทันทีหากมีอาการเจ็บปวดหรือไม่สบาย
    หากรู้สึกไม่สบายหรือมีอาการแสบหรือเจ็บให้หยุดการประคบทันที และปรึกษาจักษุแพทย์
  • ใช้ผ้าสะอาดเท่านั้น เพื่อป้องกันการติดเชื้อที่ตาได้
  • อย่าใช้แผ่นร้อนในกรณีที่มีโรคประจำตัว
    หากมีโรคประจำตัว เช่น โรคเบาหวาน หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับการไหลเวียนของเลือด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้การประคบร้อน
  • ไม่ประคบร้อนบ่อยเกินไป
    ไม่ควรประคบร้อนหลายครั้งติดต่อกันโดยไม่หยุดพัก ให้เวลาตาได้ฟื้นฟูและผ่อนคลาย

หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2-3 วัน หรือมีอาการเจ็บปวดมากขึ้น แนะนำให้พบจักษุแพทย์เพื่อตรวจและรักษาเพิ่มเติม

 

คลินิกจักษุ รพ.วิชัยเวชฯ ​หนองแขม พร้อมดูแลสุขภาพดวงตาของคุณ
โดยจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ และเครื่องมือที่ทันสมัย พร้อมให้บริการตรวจวินิจฉัยและรักษา
โรคที่เกี่ยวข้องดวงตา เพื่อให้ดวงตาของคุณสวยงามและมีสุขภาพดี

พบปัญหาทางสายตา
ติดต่อคลินิกจักษุ รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ  Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา

Line