สัปดาห์แรกนี้เป็นช่วงเวลาสำคัญที่ร่างกายของคุณกำลังเริ่มทำความรู้จักและปรับตัวกับยา Mounjaro (Tirzepatide) คำแนะนำต่อไปนี้ออกแบบมาบนพื้นฐานความเข้าใจกลไกการออกฤทธิ์ของยา เพื่อช่วยให้คุณเริ่มต้นอย่างราบรื่น สบายตัว และลดผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นให้เหลือน้อยที่สุด
หลักการสำคัญ (The Scientific Principle)
ยา Mounjaro (ซึ่งเป็น GIP/GLP-1 RA) ทำงานส่วนหนึ่งโดยการชะลอการเคลื่อนตัวของกระเพาะอาหาร (Delayed Gastric Emptying) หมายความว่าอาหารจะอยู่ในกระเพาะอาหารของคุณนานขึ้นกว่าปกติ นี่คือเหตุผลหลักที่ทำให้คุณรู้สึก “อิ่มเร็ว” และ “อิ่มนาน” แต่ในขณะเดียวกัน ก็เป็นสาเหตุหลักของผลข้างเคียงที่พบบ่อยในช่วงแรก เช่น คลื่นไส้, ท้องอืด, เรอ หากคุณทานอาหารในปริมาณหรือประเภทที่ไม่เหมาะสม
เป้าหมายของเราใน 7 วันแรก คือการ “ไม่เพิ่มภาระ” ให้กับกระเพาะอาหารที่กำลังทำงานช้าลง
แนวทางปฏิบัติด้านอาหาร (Dietary Guidelines)
- เปลี่ยน “มื้อใหญ่” เป็น “มื้อย่อย” (Small, Frequent Meals)
นี่คือคำแนะนำที่สำคัญที่สุดเพื่อป้องกันอาการคลื่นไส้
• สิ่งที่ควรปฏิบัติ: แทนที่จะทาน 3 มื้อใหญ่ ให้เปลี่ยนเป็น 4-5 มื้อย่อยๆ ตลอดวัน
• เหตุผล: เมื่อกระเพาะอาหารบีบตัวช้าลง การเติมอาหารเข้าไปในปริมาณมากจะทำให้เกิดแรงดันในกระเพาะและกระตุ้นให้คลื่นไส้ การทานมื้อเล็กๆ ช่วยให้กระเพาะอาหารจัดการอาหารทีละน้อยได้อย่างมีประสิทธิภาพ - หลีกเลี่ยง “อาหารไขมันสูง” (Avoid High-Fat Foods)
• สิ่งที่ควรปฏิบัติ: ใน 7 วันแรก ให้ “พักหรือหลีกเลี่ยง” อาหารทอด, ของมัน, ครีม, แกงกะทิเข้มข้น, เบเกอรี หรือเนื้อติดมัน เช่น หมูกรอบ, คอหมูย่าง
• เหตุผล: ไขมัน (Fat) คือสารอาหารที่ใช้เวลาย่อยนานที่สุดและชะลอการบีบตัวของกระเพาะอาหารมากที่สุด เมื่อทานร่วมกับยาที่ชะลอการย่อยอยู่แล้ว ผลคือ “การย่อยที่ช้ามาก” ซึ่งเป็นตัวกระตุ้นหลักที่ทำให้คลื่นไส้รุนแรง - เน้น “โปรตีนไขมันต่ำ” (Prioritize Lean Protein)
• สิ่งที่ควรปฏิบัติ: เลือกโปรตีนที่ย่อยง่ายและไขมันต่ำ เช่น อกไก่, ไข่ต้ม, ปลาเนื้อขาว (นึ่ง/ต้ม), เต้าหู้ หรือโยเกิร์ต
• เหตุผล: โปรตีนช่วยรักษามวลกล้ามเนื้อระหว่างลดน้ำหนักและช่วยให้อิ่ม การเลือกโปรตีนไขมันต่ำ (Lean Protein) จะทำให้คุณได้ประโยชน์จากความอิ่ม แต่ไม่กระตุ้นผลข้างเคียงรุนแรงเหมือนโปรตีนที่ติดมัน - ทานช้าๆ และ “หยุดก่อนอิ่ม” (Eat Slowly & Listen to Fullness)
• สิ่งที่ควรปฏิบัติ: ทานช้าๆ เคี้ยวให้ละเอียด เมื่อรู้สึก “เริ่มอิ่ม” (ประมาณ 70-80%) ให้ “หยุดทันที”
• เหตุผล: ยา Mounjaro ทำงานกับสมองส่วนที่รับรู้ความอิ่ม (Hypothalamus) สัญญาณ “อิ่ม” จะถูกส่งมาเร็วและแรงกว่าปกติ การฝืนทานต่อจน “จุก” คือการรับประกันอาการไม่สบายตัว - จิบน้ำตลอดวัน (Focus on Hydration)
• สิ่งที่ควรปฏิบัติ: “จิบ” น้ำเปล่าตลอดทั้งวัน (อย่างน้อย 2-3 ลิตร)
• เหตุผล: การคงภาวะสมดุลน้ำ (Hydration) เป็นสิ่งสำคัญ เพื่อป้องกันภาวะขาดน้ำ (Dehydration) หากมีอาการคลื่นไส้หรือท้องเสีย และยังช่วยบรรเทาอาการท้องผูก (ซึ่งเป็นผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้เช่นกัน) [6] - อาหารที่ควรงดเว้น (Foods to Avoid)
• สิ่งที่ควรปฏิบัติ: งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ 100% และเลี่ยงเครื่องดื่มน้ำตาลสูง เช่น ชานมไข่มุก, น้ำอัดลม
• เหตุผล: แอลกอฮอล์อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะน้ำตาลต่ำ (Hypoglycemia) และระคายเคืองกระเพาะอาหาร อาหารที่มีน้ำตาลสูงมากๆ (Simple Sugars) อาจกระตุ้นอาการไม่สบายท้องหรือท้องเสียได้
แนวทางปฏิบัติด้านไลฟ์สไตล์ (Lifestyle Guidelines)
- เคลื่อนไหวเบาๆ (Gentle Movement): ไม่จำเป็นต้องออกกำลังกายหนัก การ “เดินเบาๆ” หลังอาหาร 15-20 นาที จะช่วยให้ลำไส้ขยับตัว ลดอาการท้องอืดได้ดี
- อย่าเพิ่งนอนหลังทาน (Avoid Lying Down): ควรรออย่างน้อย 1-2 ชั่วโมงหลังอาหารก่อนที่จะเอนตัวหรือนอนราบ เพื่อป้องกันกรดไหลย้อน (Acid Reflux) ซึ่งเกิดได้ง่ายขึ้นเมื่อกระเพาะอาหารบีบตัวช้าลง
การติดต่อโรงพยาบาล (Contact Information)
คำแนะนำเหล่านี้ออกแบบมาเพื่อลดผลข้างเคียงที่พบบ่อย แต่หากคุณมีอาการรุนแรงดังต่อไปนี้ โปรดติดต่อแผนกผิวหนังและเวชศาสตร์ความงาม รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม ทันที
- ปวดท้องรุนแรงและต่อเนื่อง
- อาเจียนหนักตลอดเวลา ไม่สามารถดื่มน้ำได้
- อาการแพ้รุนแรง (ผื่น, หายใจติดขัด, หน้าบวม)
เราพร้อมดูแลคุณ Line
โทร (ติดต่อฉุกเฉิน): 02 441 6999 ต่อ 6969 หรือ 6970
เอกสารอ้างอิง (References)
[1] Eli Lilly and Company. (2023). MOUNJARO™ (tirzepatide) Prescribing Information. Indianapolis, IN: Eli Lilly and Company.
[2] Heise, T., et al. (2022). Tirzepatide Reduces Appetite, Energy Intake, and Fat Mass in Type 2 Diabetes. Diabetes Care, 45(7), 1686–1691.
[3] Isaacs, D., et al. (2023). Management of gastrointestinal side effects of GLP-1 receptor agonists in clinical practice. Diabetes Spectrum, 36(4), 385–391.
[4] Collins, L., & Costello, R. A. (2023). Glucagon-Like Peptide-1 Receptor Agonists. In StatPearls. StatPearls Publishing. (Accessed via PubMed).
[5] Jastreboff, A. M., et al. (2022). Tirzepatide Once Weekly for the Treatment of Obesity (SURMOUNT-1 Trial). New England Journal of Medicine, 387(3), 205–216.
[6] Cleveland Clinic. (2023). Tirzepatide (Mounjaro): How It Works & Side Effects. Retrieved from my.clevelandclinic.org.
[7] Mayo Clinic. (2023). Tirzepatide (Subcutaneous Route): Proper Use and Precautions. Retrieved from mayoclinic.org.
อัพเดทข้อมูล ณ วันที่ 16 พฤศจิกายน 2025
แผนกผิวหนังและเวชศาสตร์ความงาม
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
