ปวดท้องน้อยเรื้อรังเมื่อมีประจำเดือน และปวดมากขึ้นทุก ๆ เดือน คุณอาจเสี่ยงเป็น ช็อกโกแลตซีสต์ นพ.เกรียงไกร สิทธิดิลกรัตน์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ประจำศูนย์สูตินรีเวช รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรคช็อกโกแลตซีสต์ อาการและการรักษา เพื่อให้ผู้หญิงทุกคนได้สังเกตอาการตัวเองในเบื้องต้น
ช็อกโกแลตซีสต์ หรือเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ เกิดจากอะไร
ช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate cyst) หรือถุงน้ำช็อกโกแลต ในทางการแพทย์เรียกว่า เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)
เกิดจากการไหลย้อนกลับของเลือดประจำเดือน ผ่านท่อนำไข่เข้าไปฝังตัวอยู่บริเวณอวัยวะต่าง ๆ บริเวณรังไข่ ท่อนำไข่ เยื่อบุช่องท้องส่วนล่างของเพศหญิง อุ้งเชิงกราน ลำไส้ ช่องคลอด มดลูก และกระเพาะปัสสาวะ แล้วเกิดเหตุการณ์ซ้ำกันทุกรอบเดือน ทำให้ในที่สุดก็เกิดการสร้างเป็นถุงน้ำรังไข่ ที่ข้างในมีเลือดประจำเดือนขังอยู่ เมื่อเลือดประจำเดือนขังอยู่เป็นระยะเวลาหนึ่ง ก็จะมีลักษณะข้นขึ้นเหมือนสีของช็อกโกแลต จึงเรียกว่าช็อกโกแลตซีสต์
ช่วงอายุของผู้หญิงที่มีโอกาสเกิดช็อกโกแลตซีสต์ หรือเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่
ผู้หญิงทุกคนที่ยังมีประจำเดือน มีโอกาสที่จะเป็นช็อกโกแลตซีสต์หรือเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ได้
อาการของซ็อกโกแลตซีสต์ หรือเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่
อาการแสดงจะขึ้นอยู่กับร่างกายของผู้หญิงแต่ละคน ซึ่งจะมีความรุนแรงมากน้อยต่างกัน ซึ่งอาการส่วนใหญ่จะได้แก่
- ปวดท้องน้อยเวลามีประจำเดือน หรือปวดตั้งแต่สะดือถึงอุ้งเชิงกราน ปวดบั้นเอว ไปจนถึงก้นกบ ซึ่งอาการปวดจะมากขึ้นเรื่อย ๆ ทุกเดือน จากเดิมที่อาจจะปวดแค่วันแรกของการมีรอบเดือน จากนั้นก็จะเริ่มปวดในวันที่ 2 และวันที่ 3 ในรอบเดือน จนต้องกินยาแก้ปวดปริมาณมากขึ้น
- ประจำเดือนมามากผิดปกติ หรือประจำเดือนมานานเกิน 7 วัน หรือมีเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด ในช่วงที่ไม่มีประจำเดือน
- ประจำเดือนมาถี่ คือ ระยะห่างจากการมีประจำเดือนแต่ละรอบสั้นกว่าปกติ (ระยะห่างของการมีประจำเดือนน้อยกว่า 21 วัน หรือ 1 เดือนมีประจำเดือนมากกว่า 1 ครั้ง)
- ปัสสาวะบ่อยขึ้นกว่าปกติ อาจจะเกิดจากก้อนซีสต์ที่มีขนาดใหญ่ขึ้น จนไปเบียดกระเพาะปัสสาวะ ทำให้กระเพาะปัสสาวะมีความจุลดลง
- ปัสสาวะเป็นเลือด ในช่วงที่มีประจำเดือน
- หน้าท้องใหญ่ขึ้น โดยเฉพาะคนที่มีรูปร่างผอม แต่มีพุง เนื่องจากอาจเป็นเพราะการมีถุงน้ำขนาดใหญ่เกิดขึ้นในท้อง
- มีอาการปวดหัว ไมเกรนบ่อย ๆ โดยเฉพาะช่วงก่อนหรือระหว่างมีประจำเดือน
- บางรายอาจไม่มีอาการ แต่คลำได้ก้อนแข็งบริเวณท้องน้อย
การรักษาช็อกโกแลตซีสต์ หรือเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่
การรักษาช็อกโกแลตซีสต์ ขึ้นอยู่กับขนาดของตัวช็อกโกแลตซีสต์ ถ้าช็อกโกแลตซีสต์มีขนาดมากกว่า 2 เซนติเมตรขึ้นไป ส่วนใหญ่จะเข้ารับการรักษาด้วยการผ่าตัด หรือพิจารณาให้ฮอร์โมนในการคุมกำเนิด
หากสำรวจตัวเองแล้วพบว่ามีอาการดังที่กล่าวมานี้ ก็ให้ตั้งข้อสงสัยไว้ก่อนเลยว่าคุณอาจกำลังป่วยเป็นช็อกโกแลตซีสต์ จึงควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและหาทางจัดการต่อไป ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้จนลุกลามกลายเป็นระยะที่รุนแรง หรือใครที่ยังไม่มีอาการ เพื่อป้องกันการเกิดโรคช็อกโกแล็ตซีสต์ หรือเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ แนะนำให้คุณผู้หญิงเข้ารับการตรวจภายในตามรอบอายุอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันความผิดปกติที่อาจจะเกิดขึ้น
ดูแลร่างกายให้พร้อม เพื่อสุขภาพที่ดี
ป้องกันโรคร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้น
ติดต่อ ศูนย์ตรวจสุขภาพ รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
