บทความโดย
นพ.ศิษฎา หาญสุรนันท์
แพทย์ประจำคลินิกอายุรกรรมเฉพาะทาง
หลายคนเข้าใจว่า หากตรวจเลือดแล้วไม่พบสารบ่งชี้มะเร็ง ก็หมายความว่า “ไม่มีมะเร็ง” แต่ความจริงคือ “มะเร็งบางชนิด” โดยเฉพาะมะเร็งปอด อาจไม่แสดงผลในเลือดเลยในระยะเริ่มต้น ทำให้หลายคนพลาดโอกาสในการรักษาอย่างทันท่วงที
ทางเลือกที่แม่นยำกว่าในการคัดกรองคือ Low Dose CT Scan (LDCT) การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์แบบใช้รังสีต่ำ ที่สามารถตรวจหาก้อนมะเร็งในปอดได้ตั้งแต่ยังไม่มีอาการ
Tumor Marker อาจไม่พอ โดยเฉพาะกับมะเร็งปอด
การตรวจสารบ่งชี้มะเร็ง (Tumor Marker) เป็นการตรวจเลือดเพื่อดูค่าผิดปกติที่อาจสัมพันธ์กับมะเร็งชนิดต่าง ๆ แต่มีข้อจำกัดคือ:
- ตรวจเจอเฉพาะบางชนิดเท่านั้น
- ไม่สามารถบอกตำแหน่งของก้อนมะเร็งได้
- มะเร็งระยะแรก อาจยังไม่สร้างสารบ่งชี้ออกมา
- มะเร็งปอดบางชนิด เช่น Adenocarcinoma อาจไม่แสดงค่า Tumor Marker เลย
ดังนั้น แม้ผลเลือดปกติ ก็ยังควรพิจารณาการตรวจ LDCT สำหรับกลุ่มเสี่ยง
Low Dose CT Scan คืออะไร?
Low Dose CT Scan (LDCT) เป็นการตรวจภาพภายในปอดด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ โดยใช้ปริมาณรังสีต่ำกว่าการตรวจ CT Scan ปกติถึง 80% แต่ยังให้ความละเอียดสูง สามารถเห็นก้อนขนาดเล็กได้ตั้งแต่ระดับมิลลิเมตร
ข้อดีของ LDCT:
- ตรวจพบมะเร็งปอดได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
- ลดอัตราการเสียชีวิตจากมะเร็งปอดในกลุ่มเสี่ยงได้
- ไม่ต้องฉีดสี ไม่เจ็บตัว ใช้เวลาไม่นาน
ใครบ้างควรตรวจ Low Dose CT Scan?
หากคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยงเหล่านี้ ควรพิจารณาตรวจ LDCT ปีละครั้ง:
- อายุ 50 ปีขึ้นไป
- สูบบุหรี่ต่อเนื่องหรือเคยสูบบุหรี่มากกว่า 20 ปี
- มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งปอด
- อยู่ในพื้นที่มลพิษสูง เช่น ใกล้โรงงาน อาศัยอยู่ในเมืองใหญ่
- ทำงานเกี่ยวข้องกับฝุ่น ควัน สารเคมี หรือโลหะหนัก
ตรวจเลือด vs ตรวจภาพถ่าย: เลือกอะไร?
| วิธีตรวจ | จุดเด่น | ข้อจำกัด |
| Tumor Marker | ตรวจง่าย ราคาย่อมเยา | อาจไม่พบในมะเร็งปอดระยะแรก |
| Low Dose CT Scan | เห็นก้อนจริง คัดกรองแม่นยำ | ราคาสูงกว่า ใช้รังสีเล็กน้อย |
คำแนะนำคือ ใช้ร่วมกัน เพื่อให้ได้ผลการวินิจฉัยที่ครบถ้วน โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงสูง
อ่านเพิ่มเติม
เตรียมตัวอย่างไรก่อนตรวจ Low Dose CT Scan?
การตรวจ LDCT ไม่ซับซ้อน และไม่ต้องเตรียมตัวมากเท่าการตรวจ CT Scan แบบปกติหรือแบบฉีดสี โดยผู้รับบริการสามารถปฏิบัติตามคำแนะนำเบื้องต้น ดังนี้:
- ไม่จำเป็นต้องงดน้ำหรืออดอาหาร
- ควรสวมเสื้อผ้าที่ไม่มีโลหะ เช่น ซิป กระดุมเหล็ก หรือเครื่องประดับ
- หากมีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ โรคปอด ควรแจ้งแพทย์ก่อนการตรวจ
- หากเคยตรวจ LDCT หรือ CT Scan มาก่อน ควรนำผลเก่ามาให้แพทย์เปรียบเทียบ
ขั้นตอนในการตรวจ Low Dose CT Scan
- ลงทะเบียนเข้ารับบริการ
- เจ้าหน้าที่จะให้เปลี่ยนเสื้อผ้า และถอดโลหะทั้งหมดออกจากร่างกาย
- ผู้ป่วยนอนหงายบนเตียงตรวจ โดยเครื่องจะทำการถ่ายภาพปอดแบบรอบวง
- การตรวจใช้เวลาประมาณ 10–15 นาที ไม่เจ็บ ไม่ฉีดสี
- รอผลประมาณ 1–2 วันทำการ โดยแพทย์เฉพาะทางเป็นผู้แปลผลและให้คำแนะนำต่อไป
FAQ คำถามที่พบบ่อย
Q: ตรวจเลือดปกติ ยังจำเป็นต้องตรวจ LDCT ไหม?
A: จำเป็นในกลุ่มเสี่ยง เนื่องจากมะเร็งปอดอาจไม่แสดงค่า Tumor Marker จนถึงระยะลุกลาม
Q: LDCT เจ็บหรือไม่?
A: ไม่เจ็บ ไม่ต้องฉีดสี ใช้เวลาตรวจไม่นาน ประมาณ 10–15 นาที
Q: ตรวจบ่อยแค่ไหน?
A: แนะนำปีละ 1 ครั้ง สำหรับกลุ่มเสี่ยงสูง
Q: ต้องงดน้ำ อดอาหารก่อนตรวจหรือไม่?
A: ไม่จำเป็น สามารถตรวจได้ทันที
ตรวจ LDCT มะเร็งปอดใกล้บ้าน ดูแลโดยแพทย์เฉพาะทาง
หากคุณหรือคนใกล้ตัวอยู่ในกลุ่มเสี่ยง อย่ารอให้มีอาการ ศูนย์อายุรกรรมเฉพาะทาง รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม ให้บริการตรวจ Low Dose CT Scan โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
ตรวจไว แม่นยำ พร้อมให้คำปรึกษาและแปลผลโดยแพทย์เฉพาะทาง
แพ็กเกจตรวจคัดกรองมะเร็งปอดด้วย Low Dose CT Scan
ติดต่อขอคำปรึกษาได้ที่
ศูนย์อายุรกรรม รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
