ดูแลสุขภาพดี กินคลีน ออกกำลังกาย แต่ทำไมยังเสี่ยงโรคหัวใจ?
หลายคนเข้าใจว่าโรคหัวใจเกิดจากพฤติกรรมอย่างเดียว เช่น การกินของมัน หรือไม่ออกกำลังกาย แต่ความจริงแล้วมีอีกหนึ่งปัจจัยเงียบที่ซ่อนอยู่ใน “ยีน” (DNA) ของคุณ นั่นคือ Lipoprotein(a) หรือเรียกสั้นๆ ว่า Lp(a)
บทความนี้จะพาคุณไปทำความรู้จักกับ Lp(a) ตัวแปรสำคัญที่ทำให้คนสุขภาพดีเสี่ยงโรคหัวใจโดยไม่รู้ตัว พร้อมแนวทางการตรวจเช็กที่ทำเพียง “ครั้งเดียวในชีวิต” ก็เพียงพอ
Lp(a) คืออะไร? และต่างจากไขมันทั่วไปอย่างไร
Lp(a) หรือ Lipoprotein(a) คือไขมันชนิดหนึ่งในเลือดที่มีโครงสร้างคล้ายกับ LDL (ไขมันเลว) แต่มีความอันตรายมากกว่า เพราะมีส่วนประกอบของโปรตีนที่เรียกว่า apolipoprotein(a) เกาะอยู่
ความน่ากลัวของ Lp(a):
- เกาะติดง่าย: มีแนวโน้มเกาะผนังหลอดเลือดได้ดีกว่า LDL ทั่วไป
- กระตุ้นการอักเสบ: ทำให้หลอดเลือดเกิดการอักเสบและตีบตันได้ง่ายขึ้น
- สร้างลิ่มเลือด: เพิ่มโอกาสการเกิดลิ่มเลือดอุดตัน
ระดับ Lp(a) ในร่างกาย “ถูกกำหนดโดยพันธุกรรม” มาตั้งแต่เกิด ต่อให้คุณคุมอาหาร ออกกำลังกายหนักแค่ไหน หรือทานยาลดไขมันทั่วไป ก็อาจไม่สามารถลดค่า Lp(a) ลงได้ หากมีกรรมพันธุ์ที่ค่านี้สูง
ทำไมแพทย์ถึงแนะนำให้ตรวจ Lp(a) อย่างน้อย 1 ครั้งในชีวิต
จุดเด่นของการตรวจ Lp(a) คือ ความคงที่ของผลตรวจ เนื่องจากเป็นค่าที่มาจากพันธุกรรม ทำให้ระดับของ Lp(a) แทบจะไม่เปลี่ยนแปลงตลอดช่วงชีวิต
ประโยชน์ของการรู้ค่า Lp(a):
- รู้ความเสี่ยงล่วงหน้า: หากพบค่าสูง แพทย์จะวางแผนดูแลหัวใจได้เข้มข้นขึ้น
- ปรับแผนการรักษา: อาจต้องคุมไขมันตัวอื่น (เช่น LDL) ให้ต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ เพื่อชดเชยความเสี่ยง
- วางแผนไลฟ์สไตล์: เน้นลดการอักเสบของหลอดเลือด ปรับพฤติกรรมเฉพาะบุคคล
ตารางแปลผลตรวจ Lp(a) ค่าเท่าไหร่ถึงเรียกว่าอันตราย?
หากคุณได้รับผลตรวจมาแล้ว สามารถเทียบค่าความเสี่ยงได้จากตารางนี้ (หน่วยอาจแตกต่างกันตามห้องแล็บ):
| ระดับความเสี่ยง | ค่าหน่วย mg/dL | ค่าหน่วย nmol/L | คำแนะนำเบื้องต้น |
| ความเสี่ยงต่ำ | น้อยกว่า 30 | น้อยกว่า 75 | ถือว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติ |
| ความเสี่ยงปานกลาง | 30 – 50 | 75 – 125 | ควรเริ่มดูแลสุขภาพหัวใจให้ดีขึ้น |
| ความเสี่ยงสูง | มากกว่า 50 | มากกว่า 125 | ควรพบแพทย์เพื่อประเมินอย่างละเอียด |
หมายเหตุ: หากค่าสูง แพทย์จะพิจารณาร่วมกับค่าอื่นๆ เช่น LDL, ApoB และ hs-CRP เพื่อประเมินความเสี่ยงองค์รวม
ใครบ้างที่ควรตรวจ Lp(a) ทันที?
แม้คนทั่วไปจะมีความเสี่ยง แต่กลุ่มบุคคลต่อไปนี้ แพทย์แนะนำให้ตรวจ Lp(a) เป็นพิเศษ:
✅ มีประวัติคนในครอบครัว เป็นโรคหัวใจหรือเส้นเลือดสมองตีบตั้งแต่อายุน้อย (ชายก่อน 55 ปี, หญิงก่อน 65 ปี)
✅ เป็นโรคหัวใจทั้งที่ LDL ปกติ หรือหาสาเหตุอื่นไม่พบ
✅ มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือไขมันในเลือดสูงเรื้อรัง
✅ เคยมีประวัติ โรคหลอดเลือดสมอง หรือเส้นเลือดตีบ
✅ ผู้ชายอายุ 40+ หรือหญิงวัยหมดประจำเดือน ที่ต้องการประเมินความเสี่ยงระยะยาว
ตรวจ Lp(a) ให้แม่นยำ ต้องดูคู่กับอะไร?
เพื่อให้เห็นภาพสุขภาพหัวใจแบบ “ครบวงจร” (Advance Heart Check-up) แพทย์มักไม่ตรวจ Lp(a) เพียงตัวเดียว แต่จะแนะนำให้ตรวจร่วมกับ 2 ค่าสำคัญนี้:
- ApoB (Apolipoprotein B): ค่าที่บอกจำนวนอนุภาคไขมันตัวร้ายในเลือดได้แม่นยำกว่า LDL
- hs-CRP (High-Sensitivity C-Reactive Protein): ค่าที่บอกระดับ “การอักเสบ” ในหลอดเลือด
การตรวจครบทั้ง 3 ค่า (Lp(a) + ApoB + hs-CRP) จะช่วยให้แพทย์วางแผนป้องกันโรคหัวใจแบบ Personalized Medicine ได้อย่างตรงจุดที่สุด
ถ้าค่า Lp(a) สูง ต้องดูแลตัวเองอย่างไร?
แม้เราจะแก้พันธุกรรมไม่ได้ แต่เรา “บริหารความเสี่ยง” ได้ครับ หากพบว่าค่าสูง สิ่งที่ควรทำคือ:
- คุม LDL และ ApoB ให้ต่ำที่สุด: เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงซ้ำซ้อน
- ลดการอักเสบ: เลี่ยงของทอด อาหารแปรรูป น้ำตาลสูง
- เลิกบุหรี่และแอลกอฮอล์: เพราะเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาหลอดเลือดอุดตัน
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: ช่วยให้ระบบไหลเวียนเลือดและหัวใจแข็งแรง
ตรวจ Lp(a) ที่ไหนดี? ในย่านหนองแขม-บางแค
สำหรับท่านที่อาศัยอยู่ในโซน หนองแขม, บางแค, พุทธมณฑล, อ้อมน้อย หรือสามพราน สามารถเข้ารับการปรึกษาและตรวจเช็กได้ที่:
ศูนย์หัวใจวิชัยเวช โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม
เรามีบริการตรวจหัวใจเชิงลึกในแพ็กเกจ Advance Heart ที่ครอบคลุมทั้ง ApoB, Lp(a) และ hs-CRP พร้อมทีมแพทย์เฉพาะทางที่ช่วยแปลผลและวางแผนการดูแลสุขภาพหัวใจให้คุณและคนที่คุณรัก
สอบถามรายละเอียด หรือนัดหมาย 02-441-6999 ต่อ 5555
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
FAQ คำถามที่พบบ่อย
Q: ตรวจ Lp(a) ต้องงดน้ำงดอาหารไหม?
A: โดยทั่วไปการตรวจ Lp(a) ไม่จำเป็นต้องงดอาหาร สามารถเจาะเลือดตรวจได้เลย แต่หากมีการตรวจไขมันตัวอื่นร่วมด้วย (เช่น Cholesterol, Triglyceride) แนะนำให้ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์หรือห้องแล็บ ซึ่งอาจต้องงดอาหาร 8-12 ชั่วโมง
Q: ต้องตรวจ Lp(a) บ่อยแค่ไหน?
A: แนะนำให้ตรวจ “เพียงครั้งเดียวในชีวิต” ก็เพียงพอครับ เพราะ Lp(a) เป็นค่าที่กำหนดโดยพันธุกรรม ระดับของมันจึงค่อนข้างคงที่และแทบไม่เปลี่ยนแปลงตลอดช่วงชีวิต
Q: ถ้าค่า Lp(a) สูง ต้องกินยาเลยไหม?
A: ไม่จำเป็นต้องกินยาทันทีเสมอไปครับ แพทย์จะประเมินความเสี่ยงโดยรวมก่อน โดยดูร่วมกับค่า LDL, ApoB และประวัติสุขภาพอื่นๆ หากความเสี่ยงสูงมาก แพทย์อาจพิจารณาใช้ยาหรือเน้นการปรับพฤติกรรมอย่างเคร่งครัด
ติดต่อศูนย์หัวใจวิชัยเวช 24 ชั่วโมง
เราพร้อมให้การดูแล รักษา ป้องกันครอบคลุมโรคหัวใจทั่วไป
และโรคหัวใจในภาวะวิกฤติฉุกเฉิน
02-441-6999 ต่อ 5555
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
แผนที่การเดินทาง https://maps.app.goo.gl/gfpniWd1QzeZ89p97
