hs-CRP คืออะไร? ค่าการอักเสบของเลือดที่บอกความเสี่ยงโรคหัวใจ
หลายคนคิดว่า “โรคหัวใจ” เกิดจากไขมันในเลือดสูงเพียงอย่างเดียว แต่ความจริงแล้ว “การอักเสบในหลอดเลือด” ก็มีบทบาทสำคัญไม่แพ้กัน
การตรวจเลือดที่ชื่อว่า hs-CRP (High-sensitivity C-Reactive Protein) จึงเป็นหนึ่งในวิธีประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจที่ทันสมัย ซึ่งสามารถตรวจพบ “การอักเสบซ่อนเร้น” ในร่างกายได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
hs-CRP คืออะไร
hs-CRP ย่อมาจาก High-sensitivity C-reactive protein
เป็นการตรวจวัดระดับโปรตีนชนิดหนึ่งในเลือดที่ชื่อว่า C-reactive protein (CRP) ซึ่งตับจะสร้างขึ้นเมื่อร่างกายมีการอักเสบ
ต่างจากการตรวจ CRP แบบทั่วไปตรงที่ hs-CRP มีความไวสูงกว่า สามารถตรวจเจอการอักเสบในระดับต่ำ (Low-grade inflammation) ที่มักไม่แสดงอาการทางร่างกาย เช่น การอักเสบเรื้อรังในหลอดเลือด ซึ่งเป็น “ต้นทาง” ของการเกิดโรคหัวใจในอนาคต
ทำไมค่า hs-CRP ถึงบอกความเสี่ยงโรคหัวใจได้
ภาวะการอักเสบเรื้อรังทำให้ผนังหลอดเลือดแดงเกิดความเสียหาย ไขมันเลว (LDL) จึงเข้าไปสะสมและเกิดเป็น “คราบไขมัน” หรือ พลัค (plaque) ซึ่งเมื่อหนาขึ้นจะทำให้หลอดเลือดตีบ แข็ง และอุดตันได้ง่าย
งานวิจัยหลายชิ้นยืนยันว่า คนที่มีค่า hs-CRP สูง แม้ไม่มีไขมันในเลือดสูง ก็มีโอกาสเป็นโรคหัวใจมากกว่า 2–3 เท่า เมื่อเทียบกับคนที่ค่าปกติ เพราะหลอดเลือดของพวกเขากำลัง “อักเสบเงียบ ๆ” โดยที่ไม่รู้ตัว
การแปลผลค่า hs-CRP
| ค่า hs-CRP (mg/L) | ความหมาย | คำแนะนำเบื้องต้น |
| < 1.0 | ความเสี่ยงโรคหัวใจต่ำ | ตรวจสุขภาพต่อเนื่องตามปกติ |
| 1.0 – 3.0 | ความเสี่ยงปานกลาง | เริ่มปรับพฤติกรรม ดูแลอาหารและออกกำลังกาย |
| > 3.0 | ความเสี่ยงสูง | ควรพบแพทย์ประเมินร่วมกับค่าไขมันและปัจจัยอื่น |
| > 10.0 | อาจมีภาวะอักเสบเฉียบพลัน เช่น การติดเชื้อ | ควรตรวจซ้ำเมื่อหายป่วย |
หมายเหตุ: ถ้ามีไข้หรือเพิ่งหายป่วย ควรรอให้ร่างกายฟื้นตัวก่อนตรวจ hs-CRP เพื่อให้ผลไม่คลาดเคลื่อน
ใครบ้างที่ควรตรวจ hs-CRP
แม้ยังไม่มีอาการเจ็บหน้าอก หรือค่าคอเลสเตอรอลปกติ แต่คนกลุ่มนี้ควรพิจารณาตรวจ hs-CRP เพื่อป้องกันโรคหัวใจตั้งแต่เนิ่น ๆ
- ผู้ที่อายุ 40 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มี ประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจหรือหลอดเลือดสมองก่อนวัย
- ผู้ที่มี ไขมันในเลือดสูง ความดันสูง หรือเบาหวาน
- ผู้ที่มี น้ำหนักเกิน หรืออ้วนลงพุง
- ผู้ที่สูบบุหรี่ หรือดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- ผู้ที่แม้ค่า LDL ปกติ แต่ไตรกลีเซอไรด์สูง
โดยเฉพาะในผู้หญิงวัยกลางคน ค่า hs-CRP มักสูงขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน ทำให้ความเสี่ยงโรคหัวใจเพิ่มขึ้นโดยไม่รู้ตัว
อ่านบทความเพิ่มเติม คอเลสเตอรอลสูงเท่าไหร่ ถึงอันตราย
ตรวจ hs-CRP ร่วมกับค่าอื่นเพื่อความแม่นยำ
ค่า hs-CRP จะมีประโยชน์สูงสุดเมื่อใช้ร่วมกับการตรวจอื่น เช่น
- ค่า ApoB → บอกจำนวนอนุภาคไขมันเลวทั้งหมดในเลือด
- ค่า Lipoprotein(a) → ปัจจัยเสี่ยงทางพันธุกรรม ตรวจครั้งเดียวรู้ตลอดชีวิต
- ค่าคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์
แพทย์มักใช้การตรวจเหล่านี้ร่วมกัน เพื่อวิเคราะห์ “ความเสี่ยงโรคหัวใจแบบองค์รวม” ทั้งจาก ไขมันและการอักเสบในหลอดเลือด
วิธีลดค่า hs-CRP ด้วยตัวเอง
ข่าวดีคือ “ค่าการอักเสบ” สามารถลดได้ด้วยการดูแลสุขภาพในชีวิตประจำวัน โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งยาเสมอไป
- รับประทานอาหารต้านการอักเสบ
- ผัก ผลไม้หลากสี
- ปลาโอเมก้า-3 เช่น แซลมอน ซาร์ดีน
- ถั่วและธัญพืชไม่ขัดสี
- หลีกเลี่ยงของทอด ของหวานจัด หรืออาหารแปรรูป
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
เดินเร็ว ว่ายน้ำ หรือขี่จักรยาน 30 นาที/วัน อย่างน้อย 4–5 วันต่อสัปดาห์
- ควบคุมน้ำหนักและรอบเอว
ไขมันในช่องท้องคือแหล่งผลิตสารอักเสบในร่างกาย การลดน้ำหนักลงเพียง 5–10% ก็ช่วยลด hs-CRP ได้
- งดบุหรี่และลดแอลกอฮอล์
สารเคมีในควันบุหรี่และแอลกอฮอล์เป็นตัวเร่งให้เกิดการอักเสบของหลอดเลือดโดยตรง
- พักผ่อนให้เพียงพอ
นอนวันละ 6–8 ชั่วโมง และลดความเครียด เพราะฮอร์โมนความเครียด (Cortisol) ทำให้ hs-CRP สูงขึ้น
เตรียมตัวอย่างไรก่อนตรวจ hs-CRP
- ไม่จำเป็นต้องงดอาหารก่อนตรวจ
- หากมีอาการไข้หรือเพิ่งหายจากการติดเชื้อ ควรรอประมาณ 2 สัปดาห์ก่อนตรวจ
- แจ้งแพทย์หากกำลังใช้ยาต้านการอักเสบหรือยาคุมกำเนิด เพราะอาจมีผลต่อค่า hs-CRP
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
Q: ค่า hs-CRP สูง แปลว่าเป็นโรคหัวใจหรือไม่?
A: ไม่จำเป็น ค่า hs-CRP สูงเป็นเพียง “สัญญาณเตือน” ว่ามีการอักเสบในร่างกาย ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ ควรพบแพทย์เพื่อประเมินปัจจัยเสี่ยงอื่นร่วมด้วย
Q: ค่า hs-CRP ต่างจาก CRP ทั่วไปอย่างไร?
A: hs-CRP ตรวจละเอียดกว่า เหมาะสำหรับประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจ ส่วน CRP ปกติใช้ดูภาวะอักเสบเฉียบพลัน เช่น การติดเชื้อ
Q: ต้องตรวจ hs-CRP บ่อยไหม?
A: ถ้าผลปกติ ตรวจปีละครั้งก็เพียงพอ แต่ถ้าค่าสูงหรือมีปัจจัยเสี่ยง แพทย์อาจแนะนำตรวจซ้ำทุก 3–6 เดือน
Q: ถ้าค่า hs-CRP สูง ควรทำอย่างไร?
A: เริ่มจากปรับพฤติกรรม เช่น ควบคุมอาหาร ออกกำลังกาย เลิกบุหรี่ และปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนลดความเสี่ยงโรคหัวใจโดยรวม
การตรวจ hs-CRP เป็นหนึ่งในวิธีประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจที่ “มองลึกกว่าค่าคอเลสเตอรอล” เพราะช่วยบอกได้ว่าร่างกายมีภาวะอักเสบซ่อนอยู่หรือไม่ ซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของหลอดเลือดตีบตัน
การรู้ผลตั้งแต่เนิ่น ๆ ช่วยให้แพทย์และผู้ป่วยสามารถวางแผนการดูแลได้ตรงจุด ก่อนที่โรคหัวใจจะเกิดขึ้นจริง
ตรวจ hs-CRP ที่ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม
ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม ให้บริการตรวจวินิจฉัยและประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจอย่างครบวงจรด้วยเครื่องมือตรวจหัวใจที่ทันสมัย และทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง
บริการตรวจครอบคลุม
- hs-CRP (ค่าการอักเสบของหลอดเลือด)
- ApoB (ตัวชี้วัดอนุภาคไขมันที่ก่อโรค)
- Lipoprotein(a) (ค่าพันธุกรรมความเสี่ยงหัวใจ)
พร้อมคำแนะนำเฉพาะบุคคลเพื่อป้องกันก่อนเกิดโรค
📍 ใกล้คุณในพื้นที่ หนองแขม, บางแค, พุทธมณฑล, อ้อมน้อย, สามพราน
ติดต่อศูนย์หัวใจวิชัยเวช 24 ชั่วโมง
เราพร้อมให้การดูแล รักษา ป้องกันครอบคลุมโรคหัวใจทั่วไป
และโรคหัวใจในภาวะวิกฤติฉุกเฉิน
02-441-6999 ต่อ 5555
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
แผนที่การเดินทาง https://maps.app.goo.gl/gfpniWd1QzeZ89p97