ทำความรู้จักอาการใหม่ของผู้ป่วยโควิด-19 ที่เรียกว่า “Happy Hypoxia”,”Happy Hypoxemia” หรือ “Silent hypoxemia” หรือมีชื่อเรียกภาษาไทยว่า ภาวะพร่องออกซิเจนแบบไม่แสดงอาการจากการติดเชื้อโควิด-19
จากการศึกษาอาการของผู้ป่วยโควิด-19 พบว่า ระยะหลังพบคนไข้จำนวนมากที่ไม่มีอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ไม่เหนื่อย แต่พอวัดค่าออกซิเจนพบว่าต่ำกว่าปกติมาก แม้ออกซิเจนต่ำ แต่ผู้ป่วยยังไม่รู้สึกถึงความผิดปกติ แต่พออาการมากถึงจุดหนึ่ง จะเริ่มมีอาการเหนื่อยแบบรุนแรง จนระบบหายใจล้มเหลว ส่งผลให้เสียชีวิตเฉียบพลัน หรือเสียชีวิตในเวลาไม่นานหลังจากแสดงอาการ แต่ก็ยังถือว่าเป็นภาวะที่พบได้น้อยมาก
Happy Hypoxia จะเป็นการทำลายระบบเตือนร่างกาย ซึ่งในผู้ป่วยปกติ หากมีออกซิเจนในเลือดต่ำมาก จะมีอาการหอบเหนื่อย ร่างกายจะมีระบบที่รับรู้ถึงการขาดออกซิเจน เพื่อสั่งการให้ร่างกายทำงานเพื่อเพิ่มระดับออกซิเจนในเลือด เช่น สั่งการให้หายใจเร็วมากขึ้น แพทย์ก็จะทราบถึงความผิดปกติดังกล่าว และทำการรักษาได้อย่างทันท่วงที แต่หากผู้ป่วยมีอาการ Happy Hypoxia จะทำให้ร่างกายที่การแลกเปลี่ยนก๊าซผิดปกติ แต่สมองยังไม่มีการรับรู้ จึงไม่ได้มีการสั่งการไปยังร่างกายว่าขณะนี้มีอาการผิดปกติที่รุนแรงเกิดขึ้นในร่างกาย ซึ่งกว่าจะรู้ตัวอวัยวะอื่น ๆ ในร่างกายก็ถูกทำลาย เนื่องจากขาดออกซิเจนมาก ทำให้ร่างกายแสดงอาการเมื่อเข้าขั้นรุนแรงแล้ว เสี่ยงต่อการเสียชีวิต ทำให้เกิดภาพผู้ที่ล้มหมดสติ หรือเสียชีวิตตามท้องถนน หรือในบ้านทั้ง ๆ ที่ไม่มีอาการ แต่พิสูจน์ทราบภายหลังว่าติดเชื้อโควิด-19
คำจำกัดความของ Happy Hypoxia
เมื่อเวลาผู้ป่วยติดเชื้อโควิด-19 และเชื้อลงปอด ปอดจะทำหน้าที่แลกเปลี่ยนออกซิเจนได้น้อยลง ระดับความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือดต่ำ เป็นภาวะที่เนื้อเยื่อในร่างกายขาดออกซิเจน ทำให้เลือดไม่สามารถนำออกซิเจนไปเลี้ยงเนื้อเยื่อส่วนต่าง ๆของร่างกายได้ เรียกว่า ภาวะพร่องออกซิเจน หรือ Hypoxia หรือ Hypoxemia
เมื่อร่างกายพร่องออกซิเจน แต่ผู้ป่วยกลับไม่มีอาการ หรือมีอาการเพียงเล็กน้อย ร่างกายยังดูแฮปปี้อยู่ ทำให้ไม่รู้ตัวว่าร่างกายเข้าใกล้ภาวะวิกฤติ ระบบหายใจล้มเหลว มีภาวะปอดบวม จึงเรียกภาวะนี้ว่า Happy Hypoxia
Happy Hypoxia เกิดจากอะไร
สันนิษฐานว่าเชื้อไวรัสเข้าทางโพรงจมูก และไปทำให้ศูนย์ควบคุมการหายใจของสมองทำงานผิดปกติ หรือไวรัสเข้าทางกระแสเลือด ผ่านไปยังสมอง ทำให้สมองส่วนนั้นไม่รับรู้ว่าร่างกายกำลังขาดออกซิเจน
กลุ่มเสี่ยงที่อาจะเกิดภาวะ Happy Hypoxia
- กลุ่มผู้สูงอายุ ปัจจุบันพบในผู้ที่มีอายุ 56 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีโรคทางสมอง เช่น โรคสมองเสื่อม หรือโรคสมองขาดเลือด
อาการของ Happy Hypoxia
เนื่องจากไม่มีอาการเหนื่อย หรือไม่มีอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจใด ๆ เพราะฉะนั้นเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้วจะช่วยบอกอาการหรือสันนิษฐานได้ว่าเกิดภาวะดังกล่าว เช่น ไม่แสดงอาการโควิด-19 หรือแสดงอาการน้อย แต่เมื่อวัดค่าออกซิเจนพบว่าค่าออกซิเจนต่ำกว่าปกติมาก
โดยปกติระดับออกซิเจนในเลือด จะอยู่ที่ประมาณ 95-100% แต่ถ้าต่ำกว่า 90% แสดงว่าเริ่มมีภาวะพร่องออกซิเจน
เมื่อเกิดภาวะพร่องออกซิเจนเข้าขั้นรุนแรง ซึ่งแต่ละคน อาจมีความรุนแรงและอาการที่แสดงออกมาแตกต่างกัน เนื่องจากมีเหตุปัจจัยที่แตกต่างกัน ซึ่งสามารถสังเกตอาการบ่งชี้ภายนอกได้ดังนี้
- ผิวหนังซีด หรือเป็นสีเขียวคล้ำ
- ไอ คลื่นไส้อาเจียน หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
- วิงเวียนหรือปวดศีรษะ
- มีเหงื่อออกมาก รู้สึกร้อน ๆ หนาว ๆ วูบวาบตามตัว มือเท้าชา
- หายใจลำบาก ถี่ หรือมีเสียงหวีด
- รู้สึกกระสับกระส่าย กระวนกระวาย
- ตาพร่ามัว สับสน มึนงง ซึม
- การรับรู้ตัวลดลง ไม่ตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายนอก หากปล่อยไว้อาจเกิดอาการเพ้อ ชัก หมดสติ อาจเข้าสู่ภาวะโคม่า และอาจเสียชีวิตได้
ดังนั้น หากสังเกตแล้วพบอาการบ่งชี้ข้างต้น หรือพบว่าระดับออกซิเจนต่ำกว่าปกติแม้ไม่มีอาการ ก็ควรรีบนำตัวไปพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาทันที
ดูแลร่างกายให้พร้อม เพื่อสุขภาพที่ดี
ป้องกันโรคร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้น
ติดต่อ ศูนย์ตรวจสุขภาพ รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
