ช่วงหน้าหนาวและช่วงเปิดเทอมคือฤดูที่เด็กป่วยจาก “ไข้หวัดใหญ่” ได้ง่ายที่สุด โดยเฉพาะเด็กอนุบาลและประถมที่มักติดเชื้อจากเพื่อนในห้องเรียน จึงไม่น่าแปลกที่พ่อแม่จำนวนมากเริ่มมองหาวิธีป้องกันลูกแบบที่ “ไม่ต้องเจ็บ”
และหนึ่งในตัวเลือกที่ได้รับความนิยมมากขึ้นคือ วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูก
แต่คำถามสำคัญคือ…
- ลูกเหมาะกับวัคซีนแบบพ่นไหม?
- ปลอดภัยหรือเปล่า?
- ต้องเตรียมตัวยังไง?
- พ่นแล้วลูกจะร้องไหม?
บทความนี้คือ “คู่มือพ่อแม่แบบครบที่สุด” พร้อมข้อมูลเข้าใจง่ายและใช้ได้จริง
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกคืออะไร? แบบพ่อแม่เข้าใจง่าย
วัคซีนแบบพ่น (LAIV) เป็นวัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดพ่นเข้าจมูก ใช้เวลาประมาณ 10 วินาทีไม่ต้องใช้เข็ม ไม่เจ็บ ไม่ต้องจับเด็กแน่น และเด็กส่วนใหญ่ยอมง่ายมาก
เหมาะกับเด็กอายุ 2–49 ปี โดยเฉพาะช่วง 2–8 ปีที่มักกลัวเข็มมาก
👉 หากอยากอ่านรายละเอียดเชิงลึก อ่านเพิ่มเติม:
“วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูก คืออะไร?”
เด็กเหมาะกับวัคซีนแบบพ่นจมูกไหม? ดูได้จาก 5 ข้อนี้
✔ เด็กเหมาะมาก หาก…
- อายุ 2–8 ปี (ตอบสนองดีที่สุด)
- กลัวเข็ม/ร้องเวลาฉีด
- ฉีดวัคซีนไม่ได้เพราะกลัวจนต่อต้าน
- ป่วยบ่อย ติดหวัดจากเพื่อนในโรงเรียนง่าย
- สุขภาพทั่วไปแข็งแรง ไม่มีโรคประจำตัวสำคัญ
❌ ควรปรึกษาแพทย์ก่อน หาก…
- มีโรคหืดควบคุมไม่ดี
- มีภูมิแพ้รุนแรงจนหายใจลำบาก
- กำลังมีไข้สูง
- กินยากดภูมิอยู่
- มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง
พ่นจมูกเจ็บไหม? เด็กจะร้องหรือเปล่า?
นี่คือคำถามอันดับ 1 ของพ่อแม่
คำตอบคือ: ไม่เจ็บเลย
เพราะวัคซีนเป็นละอองเบา ๆ พ่นเข้าจมูก เด็กส่วนใหญ่รู้สึกเพียงนิดเดียว บางคนไม่รู้ตัวด้วยซ้ำไม่ต้องจับแน่น ไม่ต้องกลั้นหายใจ เด็กยอมง่ายเพราะมองเห็นว่าไม่มีเข็ม
ประสบการณ์จริงจากพ่อแม่ที่เคยพ่นให้ลูก (ที่โรงพยาบาลพบเป็นประจำ):
- เด็กตกใจน้อยกว่าแบบฉีดมาก
- เสร็จไว 10–15 วินาที
- ไม่ร้อง ไม่มีความกลัวเหมือนตอนเห็นเข็ม
- เด็กหลายคนเดินออกมายิ้มได้
👉 นี่คือเหตุผลที่หลายครอบครัวเลือกแบบพ่นแทนแบบฉีด
พ่นจมูกมีผลข้างเคียงอะไรไหม?
ผลข้างเคียงพบได้น้อยมาก และมักเป็นแค่ระยะสั้น เช่น
- คัดจมูกเล็กน้อย
- จาม
- น้ำมูกใส
- ระคายเคืองในโพรงจมูกเล็กน้อย
โดยทั่วไปจะดีขึ้นภายใน 1–2 วัน
ควรพบแพทย์ หากพบว่า:
- หายใจเสียงวี้ดในผู้ป่วยโรคหืด
- ไข้สูงมากกว่า 38.5°C ต่อเนื่องเกิน 24 ชั่วโมง
- ลูกซึมลงผิดปกติ
ต้องเตรียมตัวยังไงก่อนพาลูกมาพ่น?
Check List เตรียมตัวก่อนพ่นวัคซีน
- ✔ นอนหลับเพียงพอ
- ✔ ไม่ต้องงดน้ำงดอาหาร
- ✔ ถ้ามีน้ำมูกนิดหน่อย แจ้งแพทย์ได้
- ✔ เลี่ยงการวิ่งเล่นก่อนพ่น
- ✔ เตรียมทิชชู่ไว้เช็ดน้ำมูกหลังพ่น
- ✔ อธิบายลูกสั้น ๆ ว่า “พ่นกลิ่นหอม ไม่เจ็บเลย”
หลังพ่นจมูก ต้องดูแลยังไง?
6 ข้อที่ควรทำหลังรับวัคซีน
- ✔ อยู่สังเกตอาการในโรงพยาบาล 15–30 นาที
- ✔ ดื่มน้ำได้ตามปกติ
- ✔ หลีกเลี่ยงล้างจมูกทันทีหลังพ่น
- ✔ อาบน้ำได้ตามปกติ
- ✔ เล่นได้ แต่หลีกเลี่ยงกิจกรรมเสี่ยงล้ม
- ✔ ถ้ามีน้ำมูก ให้เช็ดได้ ไม่ต้องสั่งแรง ๆ
ภูมิขึ้นเมื่อไหร่? อยู่ได้นานเท่าไหร่?
📌 Timeline ภูมิคุ้มกัน
- เริ่มขึ้นใน 1 สัปดาห์
- ขึ้นสูงสุดใน 2 สัปดาห์
- อยู่ได้นาน 12 เดือน
- แนะนำปีละครั้ง
👉 เด็กที่ป่วยง่ายในช่วงเปิดเทอม–หน้าฝน–หน้าหนาว แนะนำให้พ่นก่อนฤดูระบาด 2–4 สัปดาห์
แล้วเด็กที่ป่วยง่าย/เป็นหวัดบ่อย ควรพ่นไหม?
ส่วนใหญ่ เหมาะมาก เพราะวัคซีนแบบพ่นช่วยกระตุ้นภูมิ 2 ชั้น
ทั้งที่ เยื่อบุจมูก และใน กระแสเลือด ทำให้ป้องกันเชื้อได้ดีในเด็กเล็กที่มักติดไวรัสจากเพื่อน
แบบพ่นกับแบบฉีด เลือกแบบไหนดี
✔ เลือก “แบบพ่น” หากลูก…
- กลัวเข็ม
- ร้องไห้เวลาเห็นเข็ม
- ป่วยง่ายจากเพื่อน
- อายุ 2–8 ปี
- ต้องการภูมิเร็ว ป้องกันนาน
- มีประสบการณ์ไม่ดีจากการฉีดครั้งก่อน
✔ เลือก “แบบฉีด” หากลูก…
- มีโรคหืดควบคุมไม่ดี
- แพทย์ประเมินว่าแบบฉีดเหมาะกว่า
- อายุยังไม่ถึงเกณฑ์
- มีโรคประจำตัวบางชนิด
👉 พ่อแม่ส่วนใหญ่ที่มีลูกอนุบาล–ประถม เลือกแบบพ่นมากกว่า 70%
อ่านเพิ่มเติม วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่น ดีกว่าแบบฉีดยังไง
ทำไมโซนหนองแขมควรพ่นช่วงนี้?
ช่วงปลายปี–ต้นปีโรงเรียนในโซน หนองแขม – เพชรเกษม – พุทธมณฑลสาย 3–4 ศาลายา มีรายงานเด็กป่วยเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะอนุบาลและประถมปลายนี่คือช่วงเวลาที่ควรรีบป้องกัน
ทำไมพ่อแม่ไว้วางใจวิชัยเวชฯ หนองแขม?
- ทีมกุมารแพทย์ประสบการณ์สูง
- ห้องวัคซีนแยกจากผู้ป่วยโรคติดเชื้อ
- เด็กยอมง่าย ทำไว ไม่เจ็บ
- มีระบบดูแลก่อน–หลังพ่น
- วัคซีนของแท้ เก็บรักษาตามมาตรฐาน
- ราคาเหมาะสม พร้อมให้คำปรึกษาแบบพ่อแม่เข้าใจง่าย
สรุป – ถ้าลูกกลัวเข็ม วัคซีนพ่นคือคำตอบ
ไม่เจ็บ ไม่ร้อง ภูมิขึ้นไว ป้องกันยาว 12 เดือน
พ่อแม่สบายใจ เด็กมีประสบการณ์ดี ไม่กลัววัคซีนเหมือนแบบฉีด
FAQ คำถามที่พบบ่อย
1) พ่นจมูกแล้วลูกจะร้องไหม?
ส่วนใหญ่ไม่ร้องค่ะ เพราะไม่เจ็บและไม่ต้องใช้เข็ม เด็กเล็กมักยอมง่ายกว่าการฉีดวัคซีนมาก ๆ ใช้เวลาเพียง 10 วินาที และรู้สึกเพียงคันนิด ๆ ในโพรงจมูกเท่านั้น ทำให้หลังทำเด็กยังอารมณ์ดีและไม่เครียดเหมือนตอนฉีดเข็ม
2) ลูกเป็นหวัดนิดหน่อย พ่นวัคซีนได้ไหม?
ถ้าเป็นน้ำมูกใสเล็กน้อยหรือไอเบา ๆ มักพ่นได้ค่ะ แต่หากมีไข้สูง ไอหนัก หรือมีน้ำมูกเหลืองข้น ควรให้แพทย์ประเมินก่อนเสมอ เพื่อให้วัคซีนทำงานได้ดีที่สุด
3) วัคซีนแบบพ่นปลอดภัยไหม?
ปลอดภัยมากค่ะ ใช้กับเด็กทั่วโลกมากกว่า 10 ปี และผ่านการรับรองโดย WHO, FDA สหรัฐ และ อย.ไทย ผลข้างเคียงส่วนใหญ่มักเป็นเพียงคัดจมูกเล็กน้อยและหายภายใน 1–2 วัน
4) ต้องเตรียมตัวยังไงก่อนพ่น?
ไม่ต้องงดน้ำงดอาหาร แต่นอนหลับให้เพียงพอ อธิบายลูกให้เข้าใจว่าเป็นการ “พ่นลมหอมๆ” ไม่เจ็บ และแจ้งแพทย์หากลูกมีโรคหืดหรือมีไข้ในวันนั้น
5) เด็กอายุเกิน 10 ขวบพ่นได้ไหม?
พ่นได้ค่ะ เพราะวัคซีนชนิดพ่นอนุญาตให้ใช้ได้ถึง 49 ปี แต่อาจต้องประเมินเรื่องโรคประจำตัวหรืออาการภูมิแพ้ก่อน พ่อแม่ควรปรึกษากุมารแพทย์เพื่อเลือกแบบฉีดหรือแบบพ่นที่เหมาะที่สุด
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูก
ศูนย์กุมารเวช โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ หนองแขม
✔ พ่นง่าย 10 วินาที
✔ ไม่เจ็บ ไม่ร้อง
✔ ปลอดภัยสำหรับเด็ก 2–8 ปี
✔ ภูมิขึ้นไว ป้องกันยาว 12 เดือน
ดูแลสุขภาพลูกน้อยอย่างครบวงจร
ติดต่อศูนย์กุมารเวช รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
