โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคเรื้อรังที่ทําให้เกิดความเจ็บปวด และทําให้คุณภาพชีวิตของผู้ป่วยแย่ลง ข้อเข่ามักเสื่อมลงตามอายุที่มากขึ้น จนทําให้เป็นภาระทั้งตัวเองและคนรอบข้าง เมื่อมีอาการปวดเข่าควรพบแพทย์ตั้งแต่เนิ่นๆ เพื่อทําการ รักษาและป้องกันไม่ให้อาการทรุดหนัก
การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อมมีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับระยะของโรค ตั้งแต่การปรับการใช้งานข้อเข่าอย่างถูกวิธี กายภาพบําบัด กินยา ฉีดยาเข้าข้อเข่า รวมถึงการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียม ในผู้ป่วยที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาโดย การกินยา และฉีดยา
การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียม เป็นหนึ่งในการผ่าตัดที่ให้ผลการรักษาที่ดีเยี่ยม ซึ่งช่วยแก้ปัญหาความเจ็บปวด เพิ่มพิสัยการเคลื่อนไหวของข้อเข่าและแก้ไขความผิดรูปได้เป็นอย่างดีอีกทั้งยังช่วยลดโอกาสเกิดกระดูกสันหลังเสื่อมและกระดกู ข้อเท้าสื่อมที่จะตามมาอีกด้วย
เรื่องที่ควรรู้ก่อนการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียม
ในการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมนั้น ศัลยแพทย์จะทําการนําผิวข้อเข่าที่ไม่เรียบและมีการสึกหรอออกหลังจากนั้น จะครอบผิวด้วยวัสดุทุี่ทําจากไทเทเนียม โครบอลต์ โครเมียมและใส่พลาสติกรองเข่าซึ่งมีผิวที่เรียบลื่นทนทานเป็นพิเศษ ทําให้เกิดการเคลื่อนไหวที่เป็นธรรมชาติ มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน
การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมในปัจจุบัน แบง่ออกเป็น 2 ประเภท
1. การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมทั้งหมด (Total Knee Replacement)
เป็นการผ่าตัด เปลี่ยนผิวข้อเข่าทุกส่วน เหมาะกับข้อเข่าที่มีรอยโรคอยู่มาก การผ่าตัดนี้นอกจากจะช่วยรักษา อาการปวดที่เกิดจากข้อเสื่อมแล้ว ยังสามารถแก้ไขความโก่งงอผิดรูปได้อีกด้วย
2. การผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมเฉพาะส่วน (Unicompartmental Knee Arthroplasty)
ในผู้ป่วยที่มีอาการเสียหายของข้อเข่าจํากัดอยู่เฉพาะบางบริเวณ สามารถผ่าตัด เปลี่ยนผิวข้อเข่าเทียมเฉพาะส่วน โดยเก็บผิวข้อเข่าส่วนที่ดีไว้ ซึ่งการผ่าตัดนี้ จะมีขนาดแผลที่เล็กกว่า เนเนื้อเยื่อบาดเจ็บน้อยกว่า ฟื้นตัวได้เร็วกว่า การผ่าตัดเปลี่ยนทั้งข้อเข่า
เมื่อไหร่ควรพิจารณาเข้ารับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม
- มีอาการปวดข้อเข่า ต้องกินยาแก้ปวดเป็นประจํา ซึ่งจะมีผลเสียต่อ ไต และกระเพาะอาหาร
- มีอาการเสียวเข่า เข่าทรุดบ่อยๆ มีโอกาสเสี่ยงต่อการหกล้ม เกิดกระดูกหักตามมา
- ข้อเข่าโก่งผิดรูปทําให้เสียการทรงตัว เคลื่อนไหวไม่สะดวก
- มีคุณภาพชีวิตที่ด้อยลง จากข้อเข่าเสื่อม ทำให้ลําบากในการใช้ชีวิตประจําวัน
คําถามที่พบบ่อย เกี่ยวกับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม
Q: อายุมากผ่าตัดได้หรือไม่
A: อายเป็นเพียงปัจจัยหนึ่ง แต่สิ่งที่สำคัญกว่า คือสภาพร่างกายของผู้ป่วย ซึ่งก่อนผ่าตัดจะมีการตรวจประเมินร่างกาย อย่างละเอียดและเตรียมความพร้อมให้ผู้ป่วย โดยอายรุแพทย์ด้านหัวใจเพื่อความปลอดภัยขั้นสูงสุด
Q: เป็นโรคเบาหวานผ่าตัดได้หรือไม่
A: ผ่าตัดได้ โดยผู่ป่วยที่สามารถคุมระดับน้ำตาลได้ดี อัตราการเกิดการติดเชื้อ จะไม่ต่างจากผู้ป่วยทั่วไป
Q:หลังผ่าตัดกี่วันถึงจะเดินได้
A: ผู้ป่วยสามารถลุกเดินได้ภายใน 24 ชั่วโมงหลังผ่าตัดโดยใช้เครื่องพยุง 4ขาเพื่อป้องกันการหกล้มภายใต้การดูแลของทีมแพทย์และพยาบาล
Q:ผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม 2 ข้างพร้อมกันได้หรือไม่ และจะเดินได้หรือไม่
A: ผู้ป่วยที่อายุไม่มากจนเกินไป และตรวจประเมินร่างกายผ่านเกณฑ์ สามารถทําการผ่าตัดได้ โดยมีระยะการฟื้นตัว และระยะเวลาพักฟื้นแทบไม่ต่างจากการผ่าตัดข้างเดียว
Q:ต้องใช้เวลาในการพักฟื้นกี่วัน
A:โดยทั่วไปใช้ระยะเวลานอนรพ.ประมาณ 3 คืน 4 วัน ก็กลับบ้านได้ช่วงแรกหลังผ่าตัดผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตัวเองได้ เดินได้ด้วยตัวเองโดยใช้เครื่องพยุง 4ขา ระยะเวลาในการใช้อปุกรณ์ช่วยเดินประมาณ3-4 สัปดาห์ หลังจากนั้น สามารถปล่อยเครื่องพยุงได้
Q: ข้อเข่าเทียมมีอายุการใช้งานนานเท่าไหร่
A: ผู้ป่วยส่วนใหญ่(มากกว่าร้อยละ90) สามารถใช้งานได้นานเกิน15ปี ปัจจัยที่ส่งผลต่ออายุการใช้งานของข้อเข่าเทียม เช่น อุปกรณ์ที่ใช้ในการผ่าตัด เทคนิคการผ่าตัด น้ำหนักตัว และการใช้งานของผู้ป่วย
การผ่าตัด เปลี่ยนข้อเข่าเทียมในปัจจุบัน ไม่ได้น่ากลัว อย่างที่คิดด้วยการดูแลทั้งก่อนและหลังผ่าตัดจากทีมแพทย์เฉพาะทางที่มีความชํานาญ อุปกรณ์ข้อเข่าเทียมที่มีความทันสมัย ทําให้ผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวได้เร็วและมีความปลอดภัยสูง
นพ.ชัยเวช ฤติวรางค์กรู ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการเปลี่ยนข้อเข่าข้อสะโพกเทียม
เพราะเรื่องกระดูกและข้อ รอไม่ได้
ปล่อยไว้เรื้อรัง อาจรักษายาก
ติดต่อศูนย์กระดูกและข้อ รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
