การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่และทวารหนัก ต้องมีการเตรียมตัว และรับคำแนะนำในการปฎิบัติตัวที่ถูกต้อง เนื่องจากปัจจัยที่มีผลต่อการส่องกล้องลำไส้ใหญ่ คือ การเตรียมลำไส้ และความสะอาดของลำไส้ เพื่อให้แพทย์สามารถมองเห็นภาพภายในลำไส้ เห็นติ่งเนื้อ หรือแผลในลำไส้ใหญ่ได้อย่างชัดเจน
การเตรียมตัวเพื่อเข้ารับการส่องกล้องลำไส้ใหญ่
- 7 วันก่อนส่องกล้องลำไส้ใหญ่ ต้องงดยาหรืออาหารเสริม ได้แก่
*ยาละลายลิ่มเลือด ยาต้านเกล็ดเลือด เช่น Aspirin ,Persantine, Plavix, Wafarin
*ยาในกลุ่ม NSAIDs หรือยาแก้ปวดข้อปวดกระดูก เช่น Ibuprofen ,Volaren ,Piroxicam
*ยาบำรุงเลือดที่มีส่วนประกอบของธาตุเหล็ก วิตามิน E และวิตามิน C
*อาหารเสริมต่าง ๆ เช่น น้ำมันปลา โสม แปะก้วย
- 3 วันก่อนส่องกล้อง งดผักผลไม้ รวมถึงน้ำผักและน้ำผลไม้ และอาหารที่มีกากใยสูง ธัญพืช ข้าวไม่ขัดสี ถั่ว สมุนไพร เครื่องปรุงรส เช่น พริก กระเทียม หัวหอม อาหารไขมันสูง ครีม เนย เนื้อสัตว์ย่อยยาก เช่น เนื้อหมู เนื้อวัว ขนมกรุบกรอบทุกประเภท ชา กาแฟ ควรรับประทานอาหารอ่อน กากน้อย ย่อยง่าย เช่น ข้าวต้ม ปลา
- หนึ่งวันก่อนส่องกล้อง แพทย์จะนัดเข้ามาเตรียมตัว โดยการนอนพักที่โรงพยาบาล เพื่อกินยาระบายล้างลำไส้
**แต่หากมีความจำเป็นไม่สามารถนอนโรงพยาบาลได้ ให้แจ้งแพทย์และเจ้าหน้าที่ เพื่อแจ้งรายละเอียดการเตรียมตัวที่เหมาะสม
- ควรแจ้งให้แพทย์ทราบถึงอาการผิดปกติจากยาหรือสารเคมีใด ๆ ที่เคยเกิดขึ้น
- เตรียมรายชื่อ และยาทุกชนิดที่รับประทานเป็นประจำ ให้แพทย์หรือพยาบาลทราบ
- คืนก่อนส่องกล้อง งดรับประทานอาหารและเครื่องดื่มอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง
- สวนอุจาระตอนเช้าก่อนส่องกล้อง โดยลักษณะของอุจจาระที่พร้อมสำหรับการส่องกล้องต้องไม่มีกาก อาจมีสีเหลืองเล็กน้อย ใสเหมือนน้ำปัสสาวะ เพื่อให้แพทย์มองเห็นผนังลำไส้ได้ทั้งหมด หรือชัดเจน ใม่มีเศษอุจจาระ หรือกากอาหารมาบดบัง เพื่อประโยชน์สูงสุดในการวินิจฉัยและรักษา
ขั้นตอนการส่องกล้องลำไส้ใหญ่
- แพทย์จะให้ยาแก้ปวด และยาแก้เครียดทางหลอดเลือดดำ เพื่อให้รู้สึกผ่อนคลายตลอดระยะเวลาการส่องกล้อง
- โดยแพทย์จะทำการสอดคล้องเข้าไปช้า ๆ ทางทวารหนัก เข้าไปที่ลำไส้ใหญ่ส่วนต้น
- โดยการส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่จะใช้เวลาประมาณ 30-60 นาที
- กรณีที่พบติ่งเนื้อที่หนังลำไส้ แพทย์จะทำการตัดติ่งเนื้องทันที ซึ่งเป็นการรักษาไปในตัว ชิ้นเนื้อที่ถูกตัดออกมาจะถูกส่งไปตรวจเพื่อให้ทราบว่าเป็นเซลล์ชนิดใด มีความเสี่ยงต่อการเป็นเนื้อร้ายหรือไม่
- ขณะส่องกล้องอาจรู้สึกอยากถ่ายอุจจาระ หรือแน่นท้อง
- หลังส่องกล้อง แพทย์จะดูอาการประมาณ 1-2 ชั่วโมง หากไม่พบอาการผิดปกติ สามารถกลับบ้านได้
อาการที่พบได้ภายหลังส่องกล้องลำไส้ใหญ่
- แน่น อึดอัดท้อง แต่อาการจะดีขึ้น เมื่อได้ผายลม
- เจ็บบริเวณท้องน้อย หรือทวารหนัก แต่อาการเหล่านี้จะค่อย ๆ ดีขึ้นและหายไปเอง
การปฎิบัติตัวหลังส่องกล้องลำไส้ใหญ่
- ให้สังเกตอุจจาระ อาจมีเลือดปนบ้างเล็กน้อย ถ้ามีเลือดออกมากผิดปกติให้รีบพบแพทย์
- สำหรับผู้ที่ได้รับยาระงับความรู้สึกทางหลอดเลือดดำ ห้ามขับรถ หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร หรืองานที่ต้องใช้การตัดสินใจอย่างน้อย 24 ชั่วโมง
- หากมีอาการผิดปกติ เช่น ปวดท้องมาก ท้องแข็ง มีไข้สูง ให้รีบพบแพทย์ทันที โดยไม่ต้องรอให้ถึงวันนัด
- กรณีมีการฟังผลการตรวจชิ้นเนื้อ อาจจะใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์
บทความที่เกี่ยวข้อง
นพ.สุธี. โรจนวิไวกุล
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญประจำศูนย์ศัลยกรรมผ่านกล้อง
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม ติดต่อ
รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
02-441-6999
หรือ ติดต่อได้ผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือ สามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษา
